Privacyverklaring

HET KLEINER GEHEEL: En toen was er de zatte, rokende ceo van de loterij

29 april 2024
Tekst
Ralf Caers
Beeld
Ralf Caers

In ‘Het Kleiner Geheel’ fileert Ralf Caers de actualiteit en zoekt hij uit wat we van het wereldtoneel moeten onthouden om ons eigen leven en werk beter te maken. Deze week: Kritische incidenten van de ceo.

Eind april belandt Jannie Haeck in slechte papieren. De man is al enkele jaren ceo van de Nationale Loterij, maar blijkbaar gaat het nu mis. Er loopt immers een bemiddelingsprocedure met de vakbonden om Haeck af te leren zoveel te roken, drinken en verbaal gewelddadig te zijn tegen zijn eigen personeel. Ook ceo’s zijn onschuldig tot het tegendeel bewezen is, maar als een win-for-life klinkt het niet.

Mijn oog viel vooral op een bepaalde zin in de vakbondsbrief die het balletje deed rollen. Men zou in de loop der jaren een toenemend aantal incidenten hebben opgemerkt, wat de indruk wekt dat er pas laat actie ondernomen wordt. Treft hr daarbij schuld?

Hr heeft zeker een verantwoordelijkheid om te werken rond verslavingen op het werk. Je ziet dit terugkomen in bepalingen rond drank, roken en drugs in beleidsprotocollen of in het arbeidsreglement. Hr probeert daarmee de werknemer tegen zichzelf te beschermen, maar ook tegen het overige personeel. Omdat het net een kenmerk is van verslaving dat de craving zo groot wordt dat die ook het werk in de weg komt te staan.

Raad van Bestuur en ceo

Dat een ceo schijnbaar laat wordt aangepakt, is niet verwonderlijk. In veel bedrijven is hr geen onbetwiste interne scheidsrechter zoals bijvoorbeeld het comité P. Bij het aanpakken van verslavingen bij lagere werknemers wordt hr vaak ondersteund door directe of hogere leidinggevenden, die dwingend willen optreden. Dat zorgt voor sterke bondgenoten en doet hr makkelijker werken. In het geval van de ceo is die druk er minder, behoudens via de Raad van Bestuur. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het de voorzitster van de Raad van Bestuur is die de bemiddelingsprocedure bij de Nationale Loterij heeft opgestart. Het is één van die momenten waarop we zien dat hr niet altijd aan de kant van het management staat, maar eerder aan de kant van de aandeelhouders.

Bovendien is het zo dat leidinggevenden en hr soms ook laattijdig ingrijpen als een niét-kaderlid aan een verslaving lijdt. Dat komt omdat we ons te veel focussen op kritische incidenten. Die focus zorgt ervoor dat we werknemers veel vergeven als ze er op de belangrijke momenten alsnog staan. We denken dan: “Ja, hij drinkt veel, maar hij haalde wel de vijf grootste klanten van het jaar binnen” of “Ja, hij rookt in zijn kantoor, maar hij heeft wel de omzet verdubbeld”. Soms gaan we zelfs zo ver dat we onszelf geen vragen meer stellen: “Hij zorgde ervoor dat zijn mensen de winst verdubbelden, dus ze zullen hem wel graag hebben”.

Kritische incidenten

Het is de taak van hr om niet alleen te kijken naar de resultaten die een werknemer behaalt, maar om ook te kijken naar hoe die worden behaald. En om iemands gedrag tijdig bij te sturen, ook als de resultaten goed zijn. De voorbije kritische incidenten kunnen dan wel belangrijk zijn geweest voor de onderneming. Maar wat onderliggend sluimert zal bepalen hoe het succesvol de toekomstige kritische incidenten zullen zijn.

Toevallig zag ik zaterdag nog eens de lottotrekking op tv. Het gaf me een wrang gevoel, wetende wat de mensen daar mogelijk moeten doormaken. En misschien ook omdat ik geen lotje had gekocht.

Ralf Caers is professor HRM aan de KU Leuven, gastprofessor HRM aan de Ehsal Management School en de Université Saint Louis en zaakvoerder van de coachingpraktijk Passiemento.