Privacyverklaring

VDAB, Actiris en Le Forem: “Mentale drempel wegwerken om in ander gewest te werken”

13 maart 2024
Tekst
Gert Verlinden
Beeld
Caroline Mancel by Jan Locus

HRmagazine en zijn Franstalige partner Htag by Références brengen de drie regisseurs van de arbeidsmarkt rond de tafel. De drie arbeidsbemiddelaars van dit land tonen de ambitie om de jobmobiliteit tussen de gewesten te versterken. “De interregionale jobmobiliteit is al een realiteit.” Vijf obstakels staan voorlopig in de weg van een versnelling.

Er pendelen niet alleen Vlamingen naar Brussel. 56.000 Brusselaars maken dagelijks de omgekeerde beweging van het Brusselse Gewest richting Vlaanderen. “Dat aantal willen we jaarlijks met minimum tweeduizend personen opkrikken”, formuleert Caroline Mancel, adjunct-directeur-generaal bij de Brusselse arbeidsbemiddelingsdienst Actiris.

Caroline Mancel ziet vier obstakels om meer werkzoekenden uit Brussel te laten werken in Vlaanderen:

  1. De taalbarrière. Niet alleen Franstaligen spreken onvoldoende Nederlands. Maar liefst een op de zes Brusselse werkzoekenden spreekt Frans noch Nederlands.
  2. De mobiliteitsbarrière. De bereikbaarheid van ondernemingen met vacatures laat te wensen over. Er zitten gaten in het net dat het openbaar vervoer dekt: niet alleen de locatie, maar ook de uurregeling. Dat is een beletsel voor ploegenarbeid. Veel Brusselaars hebben wagen noch rijbewijs.
  3. De competentiekloof. Vlaanderen vraagt relatief veel kortgeschoolde profielen. Brussel wil eerder hooggeschoolde jobs invullen. De kortgeschoolde profielen die werkzoekend zijn, komen vaak uit Brussel. Zo ontstaat een mismatch. Daarnaast wonen in Brussel veel mensen met een niet-erkend buitenlands diploma.
  4. Veel Vlaamse werkgevers denken nog niet in voldoende mate aan Actiris en Le Forem om hen te helpen bij de invulling van vacatures.

De vijfde drempel

Naast de vier bovenstaande drempels, wil Geert Pauwels van VDAB Brussel een vijfde drempel belichten. “De vijfde drempel is de mentale drempel. Er bestaan nog te veel vooroordelen, niet alleen bij Walen en Brusselaars, maar ook bij Vlaamse werkgevers. Een voorbeeld? Een Vlaamse werkgever die bij voorbaat denkt dat het profiel van een Waalse werkzoekende niet overeenkomt met de vacature. Aan die mentaliteit moeten we met prioriteit werken. Wanneer een werkgever een vacature post en onze ondersteuning vraagt, dan verifiëren we meteen het gewenste taalniveau. We bevragen het bedrijf kritisch om het gewenste taalniveau correct in te schatten voor de taalcompetenties.”

Geert Pauwels vertelt dat de drie arbeidsbemiddelaars gezamenlijke campagnes opzetten om de geografische afstanden in realistische proporties te plaatsen. “Een bus van het centrum van Brussel naar de luchthaven van Zaventem doet er maar een twintigtal minuten over.” De campagnes richten zich overigens ook naar werkgevers om hen te sensibiliseren in zee te gaan met werkzoekenden uit een ander gewest.”

Caroline Mancel vult aan: “Zowel de geografische afstand als de taal vormen een psychologische drempel voor werkzoekenden. We bieden taalopleidingen aan en stimuleren het effectieve gebruik van mobiliteitsapps. Dat verkleint letterlijk de afstand om open te staan voor vacatures in het Vlaamse Gewest.”

Ze is optimistisch ingesteld en illustreert met goed lopende initiatieven zoals de jobdag op de nationale luchthaven. Daar bezochten 5.000 geïnteresseerden, waarvan 62 procent Brusselaars, de stands met vacatures. “Actiris levert ook maatwerk af, aan grote bedrijven zoals Cap Gemini waar we IT-testers voor opleiden.”

Vergrijzing en verjonging op de arbeidsmarkt

De lopende campagnes zijn succesvol. Geert Pauwels: “In de Vlaamse rand rond Brussel werken al een hoog aandeel Brusselaars. In gemeenten als Machelen, Vilvoorde, Asse en Halle is een significant deel van de werknemers afkomstig uit het Brusselse Gewest. De interregionale jobmobiliteit is vandaag al een aantoonbaar feit. Wist je dat 12 procent van de inwoners van Sint-Jans-Molenbeek in Vlaanderen werkt? Dat geldt ook voor Schaarbeek en Anderlecht, gemeenten uit de zogenaamde arme sikkel, de verzamelnaam van de armste wijken van Brussel.”

Caroline Mancel wijst bovendien op het aanwezige potentieel. “Er staan duizenden jobs open in Vlaams-Brabant. Tegelijk vergrijst de Vlaamse bevolking. De vervangingsgraad is hoog. De komende vijf jaar gaan bijna 400.000 werkende Vlamingen met pensioen. In diezelfde periode in Brussel zijn er dat maar 50.000. De jongere Brusselse bevolking is een oplossing om Vlaamse vacatures in te vullen.”

Hoe kunnen we de interegionale jobmobiliteit versnellen en versterken? Er zijn de bovenstaande vijf obstakels, maar er is geen gebrek aan middelen. Geert Pauwels: “We beschikken over voldoende capaciteit om mensen taalopleidingen te geven. Momenteel is er zelfs sprake van onderbenutting. We stellen vast dat de dienstverleningssystemen van VDAB werken. Zestig procent van de Brusselaars die een job vinden in Vlaanderen doen dat zelfstandig via de zelfbedieningstools zonder actieve tussenkomst.”

Diversiteit op de arbeidsmarkt

Geert Pauwels zet, voor zover dat nodig is, werkgevers met de voeten op de grond. “De arbeidsmarktreserve is uitgeput. Bedrijven die willen groeien, moeten investeren in competentiegroei van hun medewerkers. Als die doorgroeien, ontstaan vacatures voor instapberoepen voor nieuwelingen. Werkgevers die openstaan voor diversiteit op de arbeidsmarkt, hebben de beste toekomstperspectieven. Witte raven zul je helaas niet meer vinden.”

Het volledige artikel over dit panelgesprek met VDAB, Actiris en Le Forem over interregionale jobmobiliteit lees je in HRmagazine in mei. Daar kom je te weten welke boodschap de drie arbeidsmarktbemiddelaars hebben voor hr en voor de toekomstige Minister van Werk.

Interesse in het volledige artikel? Neem dan contact op met Murielle Cosyns.