Vanaf 2024 een regeling voor werknemers die ziek vallen tijdens hun vakantie

Zowel de Europese Richtlijn 93/104 van de Raad van 23 november 1993 betreffende een aantal aspecten van de organisatie van de arbeidstijd als de Belgische Wetten van 28 juni 1971 betreffende de jaarlijkse vakantie van de werknemers voorzien dat een voltijdse werknemer met een volledige referentieperiode recht heeft op vier weken vakantie per jaar.

Al in een arrest van 21 juni 2012 heeft het Hof van Justitie geoordeeld dat het Europees recht “zich verzet tegen nationale bepalingen op grond waarvan een werknemer die arbeidsongeschikt wordt tijdens de periode van jaarlijkse vakantie met behoud van loon, niet het recht heeft om deze met de periode van arbeidsongeschiktheid samenvallende jaarlijkse vakantie op een later tijdstip te nemen”.

Het Belgische recht voorzag nochtans alleen maar in een regel voor het geval een werknemer ziek is wanneer een vakantieperiode zou aanvangen. In dat geval wordt de vakantieperiode uitgesteld en kunnen de vakantiedagen later opgenomen worden.

Op 17 juli 2023 werd een wet aangenomen die ook in een regeling voorziet voor het geval een werknemer ziek valt wanneer een vakantieperiode al bezig is. Onder die wet moet een werknemer die ziek wordt tijdens de vakantie op de eerste plaats onmiddellijk de werkgever op de hoogte brengen van de ziekte en de plaats waar de werknemer verblijft. Daarenboven moet de werkgever onmiddellijk een medisch attest versturen. In geval van overmacht volstaat het als dit medisch attest binnen een redelijke termijn wordt opgestuurd.

Het arbeidsreglement moet voorzien in de concrete modaliteiten die een werknemer moet naleven (aan wie het medisch attest verstuurd moet worden, hoe dit moet gebeuren, enzovoort.). De werkgever kan hiervoor zelf het arbeidsreglement wijzigen, zonder het akkoord van de ondernemingsraad of de procedure voor het raadplegen van het personeel te moeten naleven.

In de veronderstelling dat een werknemer deze verplichtingen naleeft, gelden onder de nieuwe wet de gewone regels over het recht op gewaarborgd loon.

De Nationale Arbeidsraad heeft in haar advies van 18 juli 2023 opgemerkt dat deze nieuwe wet een aantal praktische punten niet regelt.

Zo wordt in de nieuwe wet niets voorzien met betrekking tot het recht van de werkgever om een beroep te doen op een controlearts en die de werknemer te laten onderzoeken. De vraag stelt zich dus hoe dit recht van de werkgever moet toegepast worden wanneer het medisch attest vermeldt dat de werknemer zich in het buitenland bevindt.

Een medisch attest opgesteld door een arts in België, vermeldt het rijksregisternummer van de werknemer en het RIZIV-nummer van de arts. Bij een arts in het buitenland is een identificatie op basis van het RIZIV-nummer niet mogelijk, zodat op een andere manier aangetoond moet worden dat de persoon die het attest opstelt wel degelijk een arts is.

Het is de bedoeling dat per Koninklijk Besluit een modelformulier voor het medisch attest bij ziekte tijdens de vakantie ingevoerd wordt. Dit modelformulier is er voorlopig nog niet en het gebruik veran is sowieso niet verplicht.

Hoewel de nieuwe wet op 17 juli 2023, en dus nog vlak voor de jaarlijkse vakantie van de meeste werknemers aangenomen werd, treedt de nieuwe wet pas in werking op 1 januari 2024.