In België ontsloegen privébedrijven vorig jaar meer werknemers, terwijl minder werknemers zelf hun arbeidsovereenkomst vrijwillig opzegden. Dat blijkt uit de recentste cijfers van Securex over personeelsverloop. In kmo’s verliet een op de vier werknemers zijn werkgever in 2023. “Na een uitzonderlijk jaar 2022 vond vorig jaar een correctie plaats op vlak van vrijwillig en onvrijwillig ontslag”, zegt Frank Vander Sijpe van Securex.
“Een op de twintig ontslagen is uitzonderlijk hoog in vergelijking met voorgaande jaren”, aldus Frank Vander Sijpe. Het is boeiend om te kijken naar de verschillen tussen vrijwillig vertrek (op initiatief van de werknemer) en onvrijwillig vertrek (ontslag van de werknemer door de werkgever). Een gebruikelijke verdeling bedraagt twee vrijwillige vertrekkers voor één onvrijwillige vertrekker. In 2022 waren dat maar liefst drie vrijwillige vertrekkers voor elke onvrijwillige vertrekker.” De piek van vrijwillig vertrek lijkt nu voorbij. Frank Vander Sijpe noemt die piek de hausse van de fast quitters: mensen die postcovid de stap zetten naar een nieuwe job, in combinatie met een groot aanbod aan vacatures.
Onvrijwillig vertrek neemt dan weer toe. Volgens het principe first in first out zijn het vooral werknemers met een beperkte anciënniteit die hun werkgever moeten verlaten. De kost van het afscheid is relatief gering. Belangrijkste verklaring? De economische context. De ontslagen vinden vooral plaats in sectoren zoals de horeca en de bouw. Tijdens de coronaperiode ontvingen zij financiële overheidssteun, die nu is verdwenen. Ze kampen met stijgende grondstofprijzen en hogere loonkosten. De financiële buffers in tal van kmo’s zijn opgesoupeerd. Grotere bedrijven hebben nog wel vaak de reserves om mensen aan boord te houden in afwachting van een economische heropflakkering.”
Worden de jobs geautomatiseerd? Frank Vander Sijpe: “Een deel van de jobs kan worden vervangen door technologische oplossingen. Nieuwe technologie leidt op haar beurt tot nieuwe jobs. Andere jobs. Volgens een studie van Agoria krijgen we 2,7 nieuwe jobs voor elke job die sneuvelt als gevolg van automatisering.”
Ondanks de ontslagen zal de arbeidsmarkt volgens Frank Vander Sijpe niet afkoelen. De krapte is structureel. De vacaturegraad in onze ondernemingen bevindt zich nog altijd op een hoog niveau. De economie blijft groeien. En vooral: er is de komende jaren een massale uitstroom van werknemers die met pensioen gaan.
Moet de oplossing komen van upskilling, werknemers die bijkomende of nieuwe vaardigheden verwerven? “De oplossing is meerledig”, ziet Frank Vander Sijpe. “Die komt deels van arbeidsmigratie, upskilling en van mensen die worden ontslagen. Een one-size-fits-allremedie bestaat niet.
Over het onderzoek
Dit onderzoek op basis van de klantenportefeuille van Securex vertrok vanuit een representatieve steekproef van 66.076 werknemers tewerkgesteld in 2023 in de privésector. De steekproef weerspiegelt de Belgische arbeidsmarkt voor statuut, geslacht, leeftijd, werkregime, regio en omvang van ondernemingen tot 1.000 werknemers. Volgende groepen sloot Securex uit: interims, vakantiestudenten, zelfstandigen, SWT’ers en gepensioneerden. Uit deze representatieve steekproef selecteerden ze de werknemers die in de loop van het kalenderjaar 2023 een contract van onbepaalde duur hadden. Voor 2023 is dit een groep van 56.927 werknemers tewerkgesteld bij 10.072 werkgevers. De percentages over de totale uitstroom van werknemers bestaan uit de optelsom van werknemers die vrijwillig uitstromen, onvrijwillig uitstromen of de arbeidsmarkt verlaten.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
