Wat zegt de wetenschap over werkgeluk?

Bij al die berichten over ons groot aantal zieken en burn-outs, denkt Kathleen Vangronsvelt liever terug aan de voorbij ‘week van het werkgeluk’ “Ik vind het heerlijk,” zo schrijft zij: “Ik ben ooit afgestudeerd met de vurige ambitie om mensen gelukkiger te maken op het werk, al is het maar 1 percent.”

En toch krijg ik er ook altijd een beetje een raar gevoel bij. Werkgeluk. Alsof we elke dag naar het werk zouden moeten huppelen. Alsof we bij elke opdracht “geniet ervan” tegen elkaar moeten zeggen. Alsof elke dag werk zinvol moet zijn. En alsof één week focussen op werkgeluk een verschil zal maken.

Wat zegt de wetenschap?

Dat je een onderscheid kan maken tussen 2 soorten geluk. Soms hedonistisch en eudaemonisch genoemd (Aristoteles, 4e eeuw BC). Ook wel hedonic enjoyment & self-expression (Waterman, 2003). Of Happiness en meaning (Baumeister, 2013).

De eerste soort geluk ervaar je, wanneer je krijgt wat je wil. De tweede soort wanneer je krijgt wat je nodig hebt. Ik voel me bijvoorbeeld gelukkig wanneer mijn artikels veel gelezen worden. En ook - maar heel anders - wanneer een student vertelt hoe een boek dat ik aanraadde, zijn of haar leven heeft veranderd.

Beide soorten geluk manifesteren zich ook anders in onze omgang met anderen. De eerste voel je wanneer je iets krijgt. Een felbegeerde promotie. Of positieve aandacht. De tweede wanneer je iets kan geven. Je ervaring en met inzicht voor een technisch probleem vanuit jouw ervaring. Of je onverdeelde aandacht.

Wat er echt toe doet

Tenslotte lijkt ook de weg ernaartoe verschillend. Terwijl de ervaring van happiness, hedonistisch geluk of enjoyment vaak gepaard gaat met uitsluitend positieve gevoelens, wordt de positieve ervaring van meaning, eudaemonisch geluk of self expression vaak voorafgegaan of vergezeld van moeilijkheden, obstakels, gewroet. Betekent dit dat je eerst door een donker dal heen moet vooraleer je geluk weet te appreciëren? Moet je eerst zware tijden op het werk overleven, vooraleer je werkgeluk kan vinden? Niet noodzakelijk. Maar de dingen die er echt toe doen in je leven, zijn meestal niet zo makkelijk te bereiken. De loopbaan die je écht de moeite waard vindt, bouw je vaak niet zonder lastige omwegen en hobbels op je pad.

Wat betekent dat nu voor hr-professionals en leidinggevenden?

Dat beide soorten geluk waardevol zijn. Dat er niets mis is met het gulzig genieten van alle uitgestelde recepties en fun-activiteiten tijdens die week van het werkgeluk. Noch met het plezier van een promotie, succes of aandacht.

Maar ook dat dat niet het enige geluk is, dat we in ons werk kunnen vinden.

• Wil vs. Nodig: We weten al langer dat mensen 3 fundamentele behoeften hebben (ABC; Deci & Ryan, 2000). Denk na hoe je het werk zo kan organiseren dat medewerkers er Autonomie en verBondenheid vinden. Creëer jobs waar mensen hun Competenties kunnen inzetten en ten volle benutten.
• Krijg vs. Geef: Spreek met je medewerkers over hoe zij kunnen bijdragen aan een groter verhaal. Hoe zij het verschil kunnen maken voor klanten, hoe zij collega’s kunnen helpen.
• Positief vs. Gewroet: stel mensen gerust als iets niet van de eerste keer lukt. Moedig hen aan om te blijven proberen als ze iets echt de moeite waard vinden. Leg nadruk op de weg die ze al afgelegd hebben en hoeveel ze al geleerd hebben onderweg.

References

• Baumeister, R.F., Vohs, K.D., Aaker, J.L. & Garbinsky, E.N. (2013). Some key differences between a happy life and a meaningful life. The Journal of Positive Psychology, 8(6), 505-516.
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The ‘what’ and ‘why’ of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227-268.
• Waterman, A. S. 1993. Two conceptions of happiness: Contrasts of personal expressiveness (eudaimonia) and hedonic enjoyment. Journal of Personality and Social Psychology, 64(4): 678-691.