Gedurende 2022 werden minder formele dossiers gestart met betrekking tot psychosociale risico’s op het werk. Er waren tegelijk meer probleemoplossende benaderingen. Een preventieve aanpak loont dus.
Dat concludeert Co-Prev, de koepel van de Belgische externe diensten voor preventie en bescherming op het werk.
In 2020 constateerde Co-Prev een aanzienlijke daling van 11,4 procent in het aantal dossiers over psychosociale risico’s ten opzichte van 2019. Co-Prev wees dit toen in een persbericht deels toe aan de impact van de pandemie. Het wegvallen van fysieke ontmoetingen had bepaalde conflicttriggers weggenomen. Anderzijds werden verschillende gevallen niet gerapporteerd door verhoogde drempels voor afspraken met preventieadviseurs psychosociale aspecten.
Peter Decavele, voorzitter van de werkgroep psychosociale aspecten bij Co-Prev, ziet opnieuw meer dossiers. Dat ligt onder andere aan de terugkeer naar de werkomgeving. “Bovendien zet de stijgende trend van de voorgaande jaren zich nu weer verder. Daarnaast zien we dat grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer steeds bespreekbaarder wordt. Onder andere dankzij de toegenomen media-aandacht brokkelt dat taboe stilaan af. Dat heeft werknemers en werkgevers bewuster gemaakt van hun rechten en plichten en dus ongetwijfeld ook de meldingsdrempel verlaagd.”
"Enerzijds is het fijn om te zien dat werknemers niet langer hun problemen relativeren of uitstellen, wat wel het geval bleek tijdens corona. Het is positief dat ze de weg blijven vinden naar de externe preventiediensten en vooral dat het bespreekbaar wordt in organisaties. Anderzijds toont de aard van de geregistreerde dossiers dat conflicten en grensoverschrijdend gedrag helaas nog altijd aanwezig zijn op de werkvloer. We moeten blijven werken aan oplossingen en ondersteuning bieden aan werknemers om een cultuur van respect en samenwerking te bevorderen."
De meerderheid van de psychosociale dossiers van 2022 heeft betrekking op
In de overgrote meerderheid van de dossiers is er een andere persoon betrokken, en bijna altijd (82%) gaat het dan om iemand van in de organisatie. Maar heel uitzonderlijk is de andere persoon iemand van buiten de eigen organisatie.
Wat vooral opvalt aan de cijfers, is dat maar liefst 96% van de psychosociale dossiers informeel wordt behandeld. Bij een informele behandeling wordt een oplossing gezocht door één of meerdere gesprekken, een verzoening of een traject met medewerking van iemand binnen de organisatie. Dit percentage blijft over de jaren heen zelfs lichtjes stijgen (94% in 2020).
Ongeveer de helft (49%) van de dossiers wordt afgerond na een eerste verkennend gesprek. Globaal genomen wordt 84% - inclusief eerste verkennend gesprek - van de problemen behandeld via gesprekken tussen verzoeker en preventieadviseur. Formele dossiers gaan meestal over ernstigere feiten, zijn administratief zwaarder en qua aanpak gebonden aan strikte regels.
"Deze gegevens benadrukken de waarde van het uiten van problemen en het belang van een luisterend oor”, zegt Peter Decavele. “Vaak hebben werknemers maar enkele gesprekken nodig om zelf conclusies te trekken of verdere stappen te ondernemen. Tijdige communicatie en adequate ondersteuning voorkomen vaak escalatie tot ernstigere kwesties, zoals pesten of verbale of fysieke agressie."
Preventiediensten doen meer dan reactief werken
De externe diensten voor preventie en bescherming op het werk streven vanuit hun missie naar een proactieve aanpak in de organisatie. Dit omvat risicoanalyses. De helft is preventief en gericht op algemene risico’s voor de totale organisatie. De andere helft is op aanvraag en gericht op specifieke arbeidssituaties.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
