Privacyverklaring

Minder loopbaanonderbrekingen en -verminderingen

3 juni 2019
Tekst
Jo Cobbaut

Voor het eerst doen minder dan 10% van de werknemers uit de privésector een beroep op loopbaanonderbreking of -vermindering. Voor ouderschapsverloven wachtte men wellicht af omdat de regeling vanaf juni wordt versoepeld.

Werknemers uit de privésector kunnen hun loopbaan tijdelijk onderbreken of verminderen. In 2018 namen gemiddeld 9,6% loopbaanonderbreking. De dalende trend is al een paar jaar bezig. In 2017 was het nog 10,5% en in vergelijking met vijf jaar eerder, met 2013, is de populariteit van loopbaanonderbreking er met ruim 10% op achteruitgegaan. Vandaag zitten we voor het eerst onder de grens van 10%.

Van de verschillende opties van loopbaanonderbreking, blijkt tijdskrediet het populairst, gevolgd door het thematisch ouderschapsverlof. Maar nagenoeg allemaal – tijdskrediet, de verschillende thematisch verloven, vol- of deeltijds – noteren ze voor 2018 een lager percentage dan het jaar ervoor.

Tabel 2: types loopbaanonderbreking werknemers privésector 2017-2018

Vooral tijdskrediet

Meer dan de helft (55,88%) van alle in 2018 opgenomen loopbaanonderbrekingen gebeurde onder de vorm van tijdskrediet. 5,38% van alle werknemers in de privésector riep tijdskrediet in om tijdelijk de arbeid terug te schroeven of te onderbreken. In 2017 was dat nog 5,92%. De strengere regels voor tijdskrediet en de lagere uitkeringen voor bepaalde categorieën van werknemers in tijdskrediet liggen aan de basis van de daling.

Dirk Vanderhoydonck, director Flexsourcing Acerta, ziet verschillende aspecten:

  • Eind 2016 was er al gesnoeid in de uitkeringen.
  • Sinds april 2017 zijn dan de modaliteiten voor tijdskrediet verstrengd: het tijdskrediet zonder motief is afgeschaft.
  • Ook de regels voor tijdskrediet mét motief zijn strenger geworden. Over ‘medische bijstand’ bijvoorbeeld werd artsen gewezen op hun verantwoordelijkheid in het voorschrijven. Het kan enkel nog voor aanverwanten in de 1e graad.
  • De arbeidsdeal van 2018 koppelt de landingsbaan met uitkering dan weer aan de latere leeftijd van 60 jaar – al is er ondertussen een cao die dat terugroept voor specifieke vormen van landingsbanen.

"Als de regels verstrengen, zakt het aantal werknemers dat toegang krijgt tot het stelsel. Dat is logisch”, zegt Dirk Vanderhoydonck.

Ouderschapsverlof versoepeld

3,23% van alle werknemers in de privésector nam in 2018 ouderschapsverlof. Of nog, 33,55% van alle loopbaanonderbrekingen betrof ouderschapsverlof. Maar ook voor ouderschapsverlof liggen de cijfers voor 2018 lager dan de jaren ervoor.

Dirk Vanderhoydonck vermoedt dat werknemers afwachten, want Acerta krijgt wel veel vragen over ouderschapsverlof. "Er is immers al sinds september 2018 aangekondigd dat ouderschapsverlof zal opgenomen kunnen worden onder de vorm van vermindering van de arbeidsprestaties met één tiende. Dat zou betekenen dat een ouder bijvoorbeeld enkel de woensdagnamiddag binnen het stelsel van ouderschapsverlof zou kunnen thuisblijven."

"Intussen zijn de nodige Koninklijke Besluiten op 22 mei gepubliceerd zodat werknemers vanaf 1 juni 2019 van deze nieuwe mogelijkheden gebruik kunnen maken .”

Piek rond 30-39 jaar en vanaf 50 jaar

Qua loopbaanonderbreking ziet Acerta een eerste piek rond 30-39 jaar. Dan is de zorg voor de kinderen nog het grootst en dus ook de vraag naar ouderschapsverlof. De detailcijfers tonen trouwens dat mannen – vaders dus – steeds vaker van ouderschapsverlof gebruikmaken. Ook in 2018 stijgt hun aandeel licht en dit tegen de algemene trend in.

Loopbaanvermindering voor elke leeftijdscategorie werknemers privésector 2017-2018 (Acerta)

Een tweede, grotere piek valt bij werknemers van 50 jaar en ouder. De percentages voor 2018 (respectievelijk 8,95% en 6,54%) zijn ook nu weer lager dan de percentages in 2017 (9,66% en 11,32%). Bij 60-plussers - in 2017 nog de categorie met het hoogste percentage loopbaanonderbreking - is de daling zelfs groot, waardoor de categorie tussen 50 en 60 nu het hoogste scoort.

Een vrouwelijke bediende op de zes in social profit

Loopbaanonderbreking is niet gelijk gespreid over de sectoren en categorieën. De categorie met het hoogste percentage zijn vrouwelijke bedienden (een op de zes) in de social profit. Het percentage loopbaanonderbreking bij vrouwen is trouwens systematisch hoger dan bij mannen, met het grootste verschil onder de bedienden in de profit: dubbel zoveel vrouwen (11%) als mannen (5,7%) genieten loopbaanonderbreking.
Bij de categorieën die tegen de trend ingaan en waar loopbaanonderbreking stijgt, is vooral die van mannelijke bedienden in de social profit opmerkelijk. 

Een op de zeven werknemers in grootste ondernemingen

Loopbaanonderbreking kwam altijd al meer voor in grote dan in kleine ondernemingen. Dat is in 2018 niet anders. Ook hier loopt loopbaanonderbreking zowel in kleine als in grote ondernemingen lichtjes terug tegenover 2017.

Er is één uitzondering: in ondernemingen van meer dan vijfhonderd werknemers is het percentage van werknemers met loopbaanonderbreking van 2017 naar 2018 licht toegenomen.

Dirk Vanderhoydonck: “Om in kleinere ondernemingen het goed functioneren te vrijwaren, beperkt de wetgeving de mogelijkheid tot tijdskrediet. Zo is altijd de instemming van de werkgever vereist wanneer er ten hoogste tien werknemers tewerkgesteld zijn. In grotere ondernemingen zijn er quota van gelijktijdige afwezigheden, die het toekennen van tijdskrediet in de weg kunnen staan. Deze bepalingen maken tijdskrediet in kleine ondernemingen de facto een stuk minder evident dan in grote(re).”

Overzicht

Loopbaanonderbreking kan een voltijdse onderbreking zijn van de loopbaan als werknemer of het kan gaan over een gedeeltelijke onderbreking en dus eigenlijk een loopbaanvermindering zijn. 

Er wordt in de privésector een verschil gemaakt tussen thematische verloven en tijdskrediet.

Thematische verloven

  • Ouderschapsverlof
  • Medische bijstand
  • Palliatief verlof

Tijdskrediet

  • Landingsbaan
  • Tijdskrediet motief zorg (voor een jong kind, een gehandicapt kind, een zwaar ziek familie- of gezinslid, een terminaal zieke)
  • Erkende opleiding