Privacyverklaring

Esther Perel over De Grote Relatiebreuk

17 augustus 2022
Tekst
Jo Cobbaut
Beeld
Leeor Wild

In haar denken over relaties gaat relatietherapeute Esther Perel uit van een dynamiek tussen twee fundamentele menselijke behoeften.

In een videogesprek naar aanleiding van een event van ondernemersplatform Etion ging Esther Perel in op de parallellen tussen werkrelaties en liefdesrelaties. De relatietherapeute gaat ervan uit dat elke mens enerzijds nood heeft aan alles wat verankert, wat stabiliteit en zekerheid biedt. Anderzijds voelt iedereen de nood aan vrijheid, persoonlijke expressie, verandering, nieuwsgierigheid, exploratie …

Vertrouw je anderen?

Esther Perel: “Iedereen die geboren wordt, handelt daartussen en dat is de kern van hoe ik denk over relaties. Wie zich voorneemt om te connecteren, moet ook al inschatten hoe hij zelfstandigheid kan bewaren. Er zijn theorieën die uitgaan van connectie, andere van differentiatie. Ik zie relaties vanuit een integratie van die twee krachten. De ene kan niet zonder de andere. Je kan slechts goed scheiden, als je goed geconnecteerd bent. En je kan niet goed connecteren, als je geen zuurstof hebt. Vandaar een van mijn favoriete vragen over relaties als ik naar bedrijven ga: werd je opgevoed met het oog op autonomie, of met het oog op trouw? Iedereen voelt wat ik bedoel, al is het antwoord minder evident dan je zou denken: soms hebben mensen de indruk dat ze opgevoed werden vanuit het oogpunt van autonomie, terwijl ze eigenlijk eerder verwaarloosd werden. Eigenlijk moesten ze wel op eigen benen staan, want er was niemand. En dan wordt de vraag hoe die zelfstandigheid zich uit in de werkplek. Weet je hoe je delegeert, vertrouw je anderen? Haat je het om alles te doen, maar doe je dat toch omdat het sterker is dan jezelf? Geeft het je een gevoel van kwetsbaarheid om te moeten wachten op wat anderen zullen leveren omdat je al snel leerde om anderen nooit te vertrouwen?”

De Grote Relatiebreuk

Die vragen kan je ook stellen bij de veelbesproken Great Resignation zoals die te zien is op de arbeidsmarkt in de Verenigde Staten. Esther Perel zou het niet hebben over The Great Resignation: “Je zou het evengoed kunnen hebben over de Grote Relatiebreuk. Ik hoor veel spreken over die resignation, maar ik zie het liever als een Great Adaptation. En de vraag is: hoe blijf je gefundeerd als het fundament zelf in beweging is. Mensen deden dingen, begonnen dan plots andere dingen te doen. Ze ontdekten misschien dat ze in wezen dichter bij andere mensen stonden dan bij diegenen waarmee ze verondersteld werden om nauw in contact te staan. Maar de economie draait en mensen vinden ander werk. Kelners willen dan niet langer onderbetaald blijven. Maar je gaat weer aan het werk, al was het maar omdat je moet werken om ziekteverzekering te hebben.”

“In de moderne psychologie, vanaf Freud, waren we al bezig met individualisatie, en scheiding, … Therapie nam je om te scheiden, van je familie, je gemeenschap, hun religie … Om dan jezelf te vinden, zo observeert Esther Perel. “Toen kwam de Attachment Theory op het moment dat mensen het sterkst detached zijn. Die legt dan weer de focus op connectie, vertrouwen, veiligheid … De psychologie weerspiegelt de defaults van het culturele om zaken weer in balans te brengen. Als mensen elkaar verstikken, gaat het om individualisme, als het gaat over eenzaamheid, gaat het over theorieën die hen verenigen.”

(Dit artikel is gebaseerd op een videogesprek voor een artikel in Ondernemen van juni 2022, Etion)