Privacyverklaring

Welke factoren zijn gelinkt aan onrespectvol gedrag op de werkvloer?

23 maart 2022
Tekst
Jo Cobbaut
Beeld
pexels

Een recent rapport van de Britse hr-instelling CIPD analyseert het fenomeen ‘onrespectvol gedrag’ op de werkvloer. Bij ons kreeg een op zeven werknemers in 2021 te maken met pesterijen op het werk.

In een bevraging door externe preventiedienst Liantis bij meer dan 7.500 werknemers gaf 14,2% aan dat ze in 2021 geconfronteerd werden met pesterijen door collega’s of leidinggevenden.

In ‘Bullying and incivility at work’ analyseren auteurs voor de Britse beroepsvereniging ‘for people at work’ CIPD verschillende aspecten van het fenomeen en dat op basis van wetenschappelijk werk. De auteurs geven definities van al of niet duidelijk geformuleerde constructen, geven de gevolgen, oorzaken en remedies.

Ze gaat onder meer ook in op een aantal oorzaken van onrespectvol gedrag op de werkvloer.

Werkdruk

EĂ©n factor is zeker stress bij werknemers die lijden onder te hoge werkvereisten. mensen die onder teveel druk staan, raken negatief gestemd en dat vergroot de kans dat ze zich agressief gaan gedragen, gaan pesten of op andere manieren gebrek aan respect tonen ten opzicht van collega’s. Uit Ă©Ă©n studie blijkt dat wie hoge werkdruk aangeeft, vier keer waarschijnlijker pestgedrag zullen stellen dan collega’s die minder werkdruk voelen.

Rolduidelijkheid en autonomie

Ook jobkenmerken spelen een rol. Ambiguïteit qua rol en (onzekerheidsgevoelens over wat men moet doen om zijn rol goed te spelen) en conflicterende rollen (incompatibele verwachtingen en eisen in een rol) hangen sterk samen met pestgedrag en lastigvallen. Onduidelijke rollen en conflicterende rollen voorspellen meer dan een vijfde van alle gevallen van collega’s die elkaar lastig vallen.

Beperkingen qua middelen

Ook beperkingen qua middelen kunnen frustratie opwekken en potentieel tot agressie. Er is ‘enig bewijsmateriaal’ dat onvoldoende middelen om het werk effectief te doen, zelfs nog sterker kunnen leiden tot onrespectvol gedrag dan onduidelijke of conflicterende rollen.

Autonomie

Onderzoekers zien minder onrespectvol gedrag naarmate werknemers meer autonomie genieten. Werkgevers doen ze zeker goed aan om hun medewerkers flexibiliteit en autonomie te geven. Het gevoel dat men vrij is inzake hoe, waar en wanneer, vergemakkelijkt het zelfmanagement in de eigen rol.

Persoonlijkheidstypes en demografische kenmerken

De onderzoekers vinden nauwelijks verbanden tussen persoonlijkheidskenmerken en onrespectvol gedrag op de werkplek. Er is wel enig onderzoek dat wijst op verbanden met mensen die lijden aan chronische gevoeligheid voor kwaadheid en neiging tot vijandige reacties op stressvolle situaties. Demografische karakteristieken zoals leeftijd, etniciteit of het opleidingsniveau, zouden slechts een beperkte invloed hebben.

Vrouwen

Vrouwen lijken meer het slachtoffer te zijn dan mannen van pestgedrag. EĂ©n mogelijke oorzaak is een verschil in wat mannen en vrouwen ervaren als pesten: het lijkt erop dat mannen iets sneller geneigd zijn om potentieel pestgedrag te percipiĂ«ren als ‘iets wat er bij hoort’. Vrouwen zouden zo’n gedrag sneller ervaren als bedreigend. Er is ook studiewerk dat vooral vrouwen die niet het stereotype gedrag vertonen van vrouwen (bijvoorbeeld doordat ze gedrag vertonen dat als mannelijk wordt beschouwd), meer risico lopen op pestgedrag en op lastig gevallen te worden.

Bron

Young, J. and Gifford, J. (2022) Bullying and incivility at work: an evidence review. Practice summary and recommendations. London: Chartered Institute of Personnel and Development.