Privacyverklaring

Camera’s: wél voor de politie, niet voor de crèche. Waarom eigenlijk?

28 november 2022
Tekst
Ralf Caers
Beeld
Ralf Caers

In ‘Het Kleiner Geheel’ fileert Ralf Caers de actualiteit en zoekt hij uit wat we van het wereldtoneel moeten onthouden om ons eigen leven en werk beter te maken. Deze week: camera’s.

De politiebonden organiseren vandaag 28 november een actiedag. De bevoegde ministers Verlinden en Van Quickenborne schreven nog snel een nieuwe omzendbrief waarin ze de politie bodycams en stroomstootwapens beloven. Het deed me meteen denken aan de crèches. Niet omdat ze graag over stroomstootwapens zouden beschikken - een aantal van deze kinderhemels zweert nog altijd bij wc-waterboarding en duct tape - maar omdat we camera’s voor politie-agenten waarmee u zelden in contact komt, blijkbaar makkelijker aanvaarden dan voor zij die uw belangrijkste bezit opvangen.

We vinden een gedeeltelijke verklaring bij de agency theorie. Die stelt dat er principalen zijn die iets willen bekomen (bijvoorbeeld het politiemanagement) en die daarvoor uitvoerders (politie-agenten) in dienst nemen. Aangezien we niet allemaal op dezelfde manier denken, zouden die uitvoerders wel eens iets anders kunnen nastreven dan de principalen zouden willen: bijvoorbeeld hun macht misbruiken om het zotje te houden met de burgers (of als je in Ninove naar school gaat, om pennenzakken naar leerlingen te gooien). De agency theorie raadt de principalen dan ook aan om controle uit te oefenen op de uitvoerders, zodat de ruimte om van het recht af te wijken veel kleiner wordt.

U begrijpt dat camera’s snel als een controlemaatregel gezien kunnen worden. Voor de politie lijkt dat minder een probleem, omdat agenten ook snel de voordelen van de maatregel inzien. Omstaanders met een smartphone knippen makkelijk het stukje uit de interventie dat hen het beste uitkomt, om dan te politie te gaan shamen op YouTube. Dat kunnen ze altijd blijven doen, maar de politie kan er nu de beelden van de bodycams tegenover zetten. Zo voelt die camera eerder als een ondersteuning, dan als controle.

Bij de crèches ligt dat anders. De analyse van camerabeelden zou het personeel kunnen vrijspreken na incidenten met agressieve ouders, of de oorzaak van de blauwe plekken aan het bijtkindje toewijzen, maar verder lijkt het toch eerder op controle. In het laatste geval wordt de crèche ook niet helemaal vrijgesproken als het conflict zich verplaatst naar de vraag waarom niemand ingreep, terwijl een schuimbekkend bijtkindje jouw kleuter al vijf minuten bedreigde.

Hoe het ook zij, het idee om camera’s in de crèches te hangen, stuitte op felle kritiek. De goeden moeten boeten voor de slechten, u kent die reacties wel. Helaas deden de slechten echt wel hun best om ook de ouders van kinderen in betere crèches ongerust te maken. En laten we eerlijk zijn, hoeveel medelijden heeft u echt met de kassierster uit de schoonheidszaak die gefilmd wordt omdat klanten te veel nagellak stalen? Wie nadenkt, komt uiteindelijk uit op een hele lijst van mensen die gefilmd worden tijdens de uitvoering van hun job en daar erg weinig psychologische schade van ondervinden. Wie roept dat crèches de ultieme uitzondering zijn, waar camera’s ondraaglijk zouden zijn voor het personeel en waar het vertrouwen niet beschaamd zal worden, moet toch een aantal cognitieve dissonanties door. Of een verkoper van duct tape zijn.

Mocht het u een zorg zijn, ook ik word gefilmd tijdens de uitvoering van mijn job. Sterker nog, de opnames staan de dag nadien online. Ik voel mij niet gecontroleerd door KU Leuven en ik sta open voor elke feedback op wat ik tijdens mijn colleges zeg. Omdat ik vertrouw op mijn kunde en nood heb aan informatie ter verbetering als die kunde ontoereikend blijkt, zodat ik het ooit nog beter zal doen. Dat hoeft niet anders te zijn in een crèche en al zeker niet voor zij die goede selectie-instrumenten hebben en een degelijk hr-beleid voeren.

Ik ben dus zeker benieuwd naar de nieuwe omzetbrief van Crevits. Misschien staan er bodycams voor baby’s en peuters in.

Over deze gastauteur

Ralf Caers is professor HRM aan de KULeuven, gastprofessor HRM aan de Ehsal Management School en de Université Saint Louis en zaakvoerder van de coachingpraktijk Passiemento.