Privacyverklaring

Wat met de skills-obsessie?

2 januari 2023
Tekst
Sofie Willox

De termen upskilling en reskilling zijn in. Talentontwikkelingsdiensten lijken helemaal in de ban van ‘skills’ en het thema trekt daardoor veel aandacht. Tegelijk stelt een groep leerprofessionals zich de vraag of deze focus niet overroepen is en benoemt het zelfs de ‘skills-obsessie’. Waar komt dit vandaan? Is deze discussie overroepen? En welke impact heeft de benadering van skills op leren?

Skills, de Engelse term wordt in het Nederlands courant gebruikt, staat synoniem voor ‘vaardigheden’. In de jaren negentig namen we vooral het woord competenties in de mond om de capaciteiten van iemand te beschrijven. Competenties zijn kennis, vaardigheden en attitude. Vandaag lijkt het wel of het woord competenties naar de achtergrond is verdreven en iedereen het vooral over het aspect skills heeft.

Ik stel vast dat de afgelopen maanden de benadering van skills onder talent development professionals stof doet opwaaien. Op het Learning Technologies-congres (London, mei 2022) was er veel te doen rond skills. Workshops en panelgesprekken over dit onderwerp trokken volle zalen. Interessant genoeg ontstond tegelijk in de koffiehoek een passionele discussie over de zin en onzin van deze, volgens sommigen, overdreven gehypte focus op vaardigheden. Ook op sociale media doet dit onderwerp vandaag veel stof opwaaien. Wat moeten we hier nu van vinden? Is dit een spreekwoordelijke ‘scheet in een fles’? Aangezien het thema hard leeft, is het goed enkele zaken op een rijtje te zetten.

Waar komt de focus op skills vandaan?

Ger Driesen, learning innovation leader bij het Nederlandse bedrijf A New Spring, beet zich vast in het onderwerp. In een whitepaper beschrijft hij hoe verschillende elementen geleid hebben tot de uitgesproken benadering van skills. Driesen geeft aan dat het World Economic Forum in januari 2020 het Reskilling Revolution-platform publiceerde. Hierbij benadrukt het forum de nood aan vaardigheidsontwikkeling gelinkt aan de groene revolutie. Denk hierbij aan klimaatvriendelijke toepassingen in de energiesector of duurzaamheid. Deze skills zijn nieuw omdat technologie snel verandert. Ook de ‘vierde industriële revolutie’ en artificiële intelligentie drijven bijscholing in specifieke vaardigheden. De subsidies die de overheid pompt in upskilling- en reskilling-initiatieven met als doel futureproof vaardigheden te ontwikkelen, spelen mee. Op organisatieniveau, tot slot, wordt steeds vaker op cultuur aangeworven en vaardigheden ontwikkeld. Als medewerkers minder over de juiste diploma’s hoeven te beschikken, ligt voor leerprofessionals de focus dan ook op vaardigheidsontwikkeling.

Covid-weeën

“Over covid valt ook wel wat te vertellen”, vervolgt Ger Driesen. “Tijdens de lockdowns zijn heel wat mensen van job veranderd. Denk aan de cultuur-, transport-, horeca- of zorgsector. Door deze abrupte verandering werd volop ingezet op vaardigheden met als doel de business zo snel mogelijk vlot te laten draaien.”

Tot slot zorgde de coronapandemie voor een herwaardering van menselijke interacties en sociale vaardigheden. De ‘softe’ kant van leiderschap werd belangrijker. Online connecteren, veerkracht vergroten of motivatie kregen hernieuwde aandacht.

Automatisering skillsfocus

Terug naar mijn bezoek aan het Learning Technologies-congres (London 2022). In een panelgesprek zag ik hoe bedrijven zoals Deutsche Post, Ericsson en Swisscom als ambassadeurs opstonden voor een resolute focus op vaardigheden. “Technologie en data combineren is de sleutel voor een succesvolle skillsgedreven aanpak”, klinkt het. Personeelsdatabanken worden gekoppeld aan Learning Management Systemen (LMS), alsook aan evaluatie- en rekruteringssystemen. Zo ontstaat een skillsgedreven ecosysteem over afdelingen en zelfs landsgrenzen heen. Niet alleen handig voor de organisatie die haar personeel flexibeler kan inzetten en scant op futureproof vaardigheden, maar ook voor de medewerker die meer variatie krijgt in het takenpakket.

Impact op leerstrategie?

Over de impact van de benadering van skills op de leerstrategie zijn de meningen verdeeld. Zo kun je je enerzijds afvragen of de klemtoon op ‘skills’ niet overroepen is. “Bij leerinterventies hebben we toch altijd al ingezet op het ontwikkelen van vaardigheden? Stop de obsessie met skills” en “Oude wijn in nieuwe zakken” klinkt het bij critici.

Voorstanders argumenteren dat bedrijven steeds meer rekruteren op waarden in plaats van ervaring of diploma. Het ontwikkelen van vaardigheden krijgt daarom meer prioriteit dan ooit tevoren.

Beide kampen hebben een punt.

Voorzichtig met technologie

Hoe verleidelijk ook, laat je als leerexpert niet verleiden door de blingbling van technologie om vaardigheden te ontwikkelen. Er wordt te veel hoog van de toren geblazen door verkopers als het over nieuwe snufjes gaat om vaardigheden te ontwikkelen. Wat heb je aan een bibliotheek met vijfduizend eLearnings als ze niet aangepast zijn aan wat jij nodig hebt om je werk goed uit te oefenen? Meer nog, verkopers leveren vaak ‘edutainment’ waarbij training van skills leuk is, maar daarom niet effectief om vaardigheden te ontwikkelen. Behoed je eveneens voor LMS-platformen die voor inhoud en schaalbaarheid gaan en te weinig op een goede leerervaring. De effectiviteit durft wel eens ten onder te gaan voor efficiëntie. Bij vaardigheidstraining is de link naar de context van de echte job belangrijk. Leerprofessionals moeten bij de training van skills de werkwereld van lerenden erg goed kennen. Een gerichte taak- en behoefteanalyse is geen luxe. Voor een training met succesvolle transfer van nieuwe vaardigheden naar de werkplek volstaat eenheidsworst binnen opleiding dus niet.

Bronnen:

‘Perpectives Guide: hoe opleiders kunnen profiteren van de kansen die de skillsobsessie biedt’ – www.anewspring.nl