‘Vandaag is het belang van een leercultuur brandend actueel’

Levenslang leren. Het zou een evidentie moeten zijn. Maar is het dat ook in de dagelijkse realiteit? Lisbeth Imbo stelde de vraag aan Liesbet De Koster en Eva Strubbe. Twee believers van levenslang leren.

Hoe enthousiast kijkt Vlaanderen naar levenslang leren?
Liesbet De Koster: Er is een groep die graag deelneemt aan leeractiviteiten en gelooft in de kracht van levenslang leren. Maar er is ook een deel van de bevolking dat wat achterblijft.

Hoe is het met de leercultuur bij Familiehulp gesteld?
Eva Strubbe: De lerende organisatie is geen nieuw concept voor ons. Ontwikkelen van talent zit al vele jaren in het DNA van Familiehulp. Maar vandaag is het belang van een leercultuur brandend actueel.

Waarom is het vandaag zo belangrijk?
Eva Strubbe: Ik trap een open deur in, als ik zeg dat de arbeidsmarkt in brand staat. Wil je medewerkers aan boord krijgen en houden, dan kan je niet anders dan inzetten op leren en ontwikkelen. Want zo kom je tot een win-win voor de medewerker en de organisatie.

Vlaanderen spreekt zelfs de ambitie uit om voor een lerend decennium te gaan. Dat klinkt alsof we nog een versnelling hoger moeten gaan?
Liesbet De Koster: Klopt. Eva haalt heel terecht de krapte op de arbeidsmarkt aan. Daarnaast gaan we als samenleving ook door een transitie. Willen we bijblijven en naar een groenere economie en meer gedigitaliseerde samenleving evolueren, dan zullen we een tandje moeten bijsteken op het vlak van nieuwe zaken leren

Hoe komt het dat sommige mensen, niettegenstaande die realiteit, nog steeds weigerachtig staan tegenover het idee van levenslang leren?
Liesbet De Koster: In het algemeen kunnen we vaststellen dat de leeractiviteit bij oudere werknemers en kortgeschoolden het laagst is. Voor andere groepen merken we dat het binnen een drukke werkweek geen evidentie is om tijd vrij te maken voor een opleiding. Tijd, maar ook financiële drempels hebben ongetwijfeld een remmend effect. Net zoals een negatieve schoolervaring uit het verleden de leergoesting ook in de weg kan staan.

Stel jij ook vast dat er drempels zijn die jij moet zien weg te nemen?
Eva Strubbe: Ik zie het als onze verantwoordelijkheid om creatief te zijn. Zo werken wij met ‘blended leren’ trajecten waarin we verschillende leervormen combineren: een e-learning sessie die door een klassikaal leermoment gevolgd wordt en later aangevuld wordt met een quiz om de kennis op te frissen. Het is een aanpak die we steeds verder willen optimaliseren. We zetten ook in op leren op de werkvloer. Met die verschillende methodieken willen we mensen met verschillende leerstijlen prikkelen, zodat we iedereen mee krijgen.

Jullie bieden ook vormingssnacks aan?
Eva Strubbe: Ja, omdat we geloven dat je betere resultaten haalt wanneer je je trainings-methodiek laat aansluiten bij de leergoesting van je mensen. Op een uur doen we een thema dat voor onze mensen interessant is, uit dedoeken. Kort en krachtig.

Weten mensen vandaag voldoende welke ondersteuning de Vlaamse overheid zoal allemaal aanbiedt?
Liesbet De Koster: We zijn ons bewust dat het aanbod van opleidingsverlof, opleidingscheques of -krediet nog niet voldoende gekend is. Het is dan ook een van onze werkpunten. Vandaag kan je wel al gebruikmaken van de Wegwijzer voor Vlaamse opleidingsincentives. Hoe werkt het? Je vult op www.vlaanderen.be in de wegwijzer een aantal vragen in. Zo kom je erachter op welke vormen van ondersteuning je recht hebt. Een ander project dat in de steigers staat, is de individuele leer- en loopbaanrekening. Tegen het einde van dit jaar zal elke werknemer op een digitaal platform kunnen zien op welke leerondersteuning hij/zij recht heeft en waarvoor hij/zij nog kan intekenen.

Heeft iedereen recht op leerondersteuning?
Liesbet De Koster: Absoluut. Als Departement Werk en Sociale Economie voorzien we niet alleen allerlei incentives. Er is ook nog het brede gratis opleidingsaanbod van de VDAB dat zich trouwens niet alleen tot werkzoekenden richt. Voor zelfstandigen en freelancers is er de KMO-portefeuille. En dan zijn er nog heel wat samenwerkingen met partnerorganisaties die interessante opleidingen aanbieden. De sectorale opleidingsfondsen zijn daar een voorbeeld van.

Bij Familiehulp organiseren jullie heel wat trainingen zelf.
Eva Strubbe: We beschikken inderdaad over een eigen vormingsinstituut. Maar dat neemt niet weg dat er ook heel wat mensen bij ons zelf het initiatief nemen om een opleiding te volgen die ze interesseert. Talen en ICT zijn erg in trek. Wij juichen die inschrijvingen alvast toe. Want de verworven competenties komen zowel het individu als onze organisatie ten goede.

Op een informele manier van elkaar leren. Hoe kijken jullie daarnaar?
Eva Strubbe: Als wij het over leren hebben, spreken we zowel over formeel als informeel leren. Zo werken we bij Familiehulp bijvoorbeeld met Grand Cafés. Dat is een informele manier om kennis te delen. We brengen mensen rond de tafel en laten ze over een bepaald thema gedachten uitwisselen. Het mooie daaraan is dat mensen vaak, zonder het zelf te beseffen, veel van elkaar leren. Ze steken elkaar als het ware aan.
Liesbet De Koster: Informeel leren kan mooie resultaten opleveren. Maar laten we niet vergeten dat we op sommige momenten ook de stap moeten zetten en tijd maken om een formele opleiding te volgen.
Eva Strubbe: Het is inderdaad een en-en-verhaal.

Hoe kun je mensen van die idee overtuigen?
Eva Strubbe: Het is belangrijk dat je leidinggevenden van het idee doordrongen zijn. Zij spelen een cruciale rol in het stimuleren van mensen. Wij voeren jaarlijks gesprekken met onze medewerkers. Hét moment om te vragen wat ze nog willen bijleren.
Liesbet De Koster: Ik hou van de term ‘de lerende mens’. Je hoort vaak de uitdrukking ‘Work hard. Play hard.’ Persoonlijk denk ik dat we naar ‘Work smart. Learn smart.’ moeten evolueren. Hoe gerichter we leren, hoe vlotter en aangenamer werken kan worden.

Vrezen jullie soms niet dat jullie goed opgeleide medewerkers erg gegeerd zijn op de arbeidsmarkt en jullie zouden kunnen verlaten?
Eva Strubbe: Op onze afdeling hangt er een spreuk tegen de muur: “Wat als mensen zich ontwikkelen en ze gaan weg? Wat als ze zich niet ontwikkelen en ze blijven?” Dat is onze overtuiging. Wil je als organisatie toekomstproef blijven dan moet je zonder meer in je mensen investeren. Met hen valt of staat je organisatie.

Ik dank jullie alvast om jullie kennis met ons te delen. En zo een leermoment te creëren.

Meer weten over de Vlaamse opleidingsincentives? Klik hier.