Privacyverklaring

Ideeën voor een efficiëntere en beter gewaardeerde zorg

4 juni 2020
Tekst
Jo Cobbaut

Hoe kan het zorgberoep aantrekkelijker gemaakt worden? Zorgnet-Icuro bepleit een beter loopbaanbeleid en een meer innovatieve en flexibele arbeids­organisatie.

Vandaag lanceert Zorgnet-Icuro, een koepelorganisatie die spreekt voor veel ziekenhuizen en zorginstellingen, aanbevelingen voor de zorgsector. Naast een luik rond bevoegdheden, financiering en organisatie, is er een vierde luik rond personeel.

Een bredere basisopleiding

Zorgnet-Icuro wil uiteraard blijven investeren in campagnes om de zorgberoepen in de kijker te zetten en jongeren te motiveren hiervoor te kiezen, met bijzondere aandacht voor kansengroepen en zij-instromers.

Zorgnet-Icuro bepleit een basisopleiding die voldoende generiek is, met specialisatiemogelijkheden, zodat zorgpersoneel doorheen hun loopbaan voldoende flexibel inzetbaar is. Zo kunnen ze makkelijker van job switchen naar andere contexten en inhoud.

Algemeen, maar zeker in de woonzorgcentra, ziet Zorgnet-Icuro nood aan een ruimere personeelsnorm, aangepast aan de reële zorgzwaarte en de nodige kwaliteit. Een betere personeelsomkadering zal de werkomstandigheden verbeteren en bepaalde zorgberoepen aantrekkelijker maken. Een verhoging van de personeelsnorm vraagt een kostendekkende financiering ervan.

Minder ongelijke verloning

Het is absoluut aangewezen het zorgpersoneel meer te waarderen, in termen van aanzien en verloning. Er is nood aan een verdere herziening van de lonen en vergoedingen in zorg en welzijn. Het zou billijk en transparant zijn om de extreme ongelijkheden, tussen artsen onderling, maar meer nog tussen artsen en zorgmedewerkers, uit te vlakken. Er zal altijd variatie zijn volgens opleidingsniveau en verantwoordelijkheden, maar vandaag zijn de verschillen te groot, zo stelt Zorgnet-Icuro.

Het optrekken van het loon van zorgmedewerkers, in lijn met de zware werkomstandigheden van bepaalde beroepen, vergroot ook de aantrekkelijkheid. Onder andere naar aanleiding van de situaties die zich tijdens de crisis in de woonzorgcentra afspeelden, denkt Zorgnet-Icuro bijvoorbeeld aan de vergoeding van de coördinerend en raadgevend arts in woonzorgcentra (CRA). Die vergoeding is vandaag ondermaats en voldoet niet om de nood aan medische ondersteuning van de ouderenzorg af te dekken. Ook voor de ondersteunende functies, zoals boekhouding en IT is een aan de arbeidsmarkt aangepaste honorering nodig.

Flexibeler regeling voor verplichte competenties

Vandaag moeten er in de zorg x aantal medewerkers (specialisten, verpleegkundigen...) met een specifieke beroepstitel of diploma aanwezig zijn. Dat is niet meer haalbaar en zeker niet in crisistijd. Zorgnet-Icuro pleit voor de vrijheid van zorginstellingen om, binnen een ruimere normering, op basis van de specifieke noden van een populatie en kwaliteitsindicatoren, de meest aangewezen mix van vaardigheden te voorzien op de werkvloer.

Personeel uitwisselen

Personeel moet flexibel inzetbaar zijn. Dat vraagt een grondige hervorming van KB 78. In die zin zullen we ook de opleidingen moeten herdenken. Zorgnet-Icuro roept het sociaal overleg, de beroepsgroepen en het onderwijs op om daarover mee te reflecteren vanuit een strategisch maatschappelijk perspectief.

Bestendig de mogelijkheid om zorgmedewerkers uit te wisselen en daar in te zetten waar de nood hoog is, over de verschillende zorgsectoren heen, zoals dat tijdens de crisis het geval was.

Sectoren en voorzieningen moeten staffuncties en andere overheaddiensten zoals ICT kunnen delen, zonder daarvoor bestraft te worden met onbegrijpelijke btw-heffingen. Zo kan elke organisatie genieten van een zeker schaalvoordeel, en rekenen op bijvoorbeeld intersectorale multidisciplinaire teams.

Loopbaanbeleid

De arbeidsorganisatie moet innovatiever kunnen worden. Een goed loopbaanbeleid heeft aandacht voor de balans werk-privé en het aantrekkelijk maken en houden van de job in alle loopbaanfasen. Dit heeft, naast de nodige vorming, coaching en opleiding, ook zijn effect op het welbevinden van de medewerkers. Verschillende zaken moeten hierbij aan bod komen:

  • De inzet en mogelijke spreiding van de extra verlofdagen waarop oudere medewerkers in de zorg momenteel recht hebben (12 extra dagen op 45 jaar, 24 op 50 jaar en 36 op 55 jaar). Dit impliceert het herdenken naar een systeem van ‘loopbaansparen’. In plaats van alle extra verlof te concentreren op het einde van de loopbaan, geeft dit systeem zorgmedewerkers de kans om hun extra verlofdagen flexibel in te zetten doorheen hun hele loopbaan;
  • Vorming en opleiding: groeikansen creëren tijdens de gehele loopbaan;
  • Valorisatie van elders verworven competenties. Dat moedigt zij-instromers aan voor een zorgberoep te kiezen en helpt medewerkers om een nieuwe wending aan hun loopbaan te geven.

Zorgnet-Icuro wil dus niet alleen focussen op collectieve maatregelen om het werk werkbaar te houden tot op het einde van de loopbaan. Het moet ook mogelijk worden voor werknemers om hun loopbaan op hun persoonlijke maat vorm te geven. Meerdere werknemers worstelen immers met de combinatie werk-privé en de verschillen in noden kunnen individueel groot zijn.

Eén jaar en één covid-crisis later. Is de zorg nu aan zet?