Privacyverklaring

Motiveren zonder controleren

13 april 2022
Tekst
Jo Cobbaut
Beeld
Wouter Van Vaerenbergh

“Motivatie, dat is energie. Zonder energie, geen actie” zo opende Hermina Van Coillie haar sterk geapprecieerde interventie op ons event HRDesign in Durbuy, eind maart. Haar uitgangspunt was de zoektocht naar een manier om iemand te motiveren en dat voor een volledig takenpakket, waarbij al taken horen die iemand minder liggen.

Het gezond verstand zegt ons dan: door de betrokkene te belonen. Weze het in klinkende munt of desnoods enkel verbaal. Soms kom je met een compliment bijvoorbeeld ook al een eind.

Voorbij de wortel en de stok

Maar volgens Hermina Van Coillie zijn dat externe motivatoren en die werken maar tot op zeker hoogte. We zitten daarmee al snel in het verhaal van de wortel en de stok. Dus moeten we meer terugvallen op intrinsieke motivatoren? “Die zijn niet veel performanter. Plezier aan het werk beleven, bijvoorbeeld, zal uiteindelijk ook niet perfect werken.”

Druk

Vanwaar de tekortkoming van die twee motiverende componenten? Een eerste oorzaak ligt bij het feit dat ze druk opleggen. Externe druk van een leidinggevende bijvoorbeeld, die controleert of het werk conform de regels werd uitgevoerd.

Maar intrinsieke motivatie zorgt ook voor druk, zij het dan interne. Die kan dan de vorm aannemen van pakweg schuldgevoel, schaamte, angst zelfs... Hermina Van Coillie stelt zelfs dat het net deze intrinsieke motivatoren zijn die aan de basis liggen van nogal wat stress en burn-outs. Lange uren kloppen is veel minder de oorzaak, al wordt dat wel eens aangenomen.

Zelfmotivatie

Wat bij het publiek in Durbuy natuurlijk de vraag opriep wat dan wel werkt om zichzelf of anderen te motiveren op een duurzame en effectieve manier? Begin met druk weg te nemen door niet te controleren, zo stelde Hermina Van Coillie. Om dat in de praktijk te brengen, verwees onze spreekster naar het model van de professoren Edward Deci en Richard Ryan voor zelfmotivatie. U kent die wellicht als de ABC-methode, waarbij de lettertjes staan voor Autonomy, Belongingness, en Competence.

Autonomie heeft dan uiteraard te maken met de mogelijkheid om zelf te bepalen wat je doet en niet doet.

Competentie slaat op het vermogen van een individu om een taak uit te voeren of een functie goed in te vullen. “Met andere woorden, het gaat om de mogelijkheid om effectief te zijn,” zo vat Hermina Van Coillie samen.

Wat de belongingness betreft, zeg maar het gevoel van betrokkenheid, denken we aan het gevoel van het individu om zich verbonden te voelen met een team, een groep... “We hebben het hier ook om het zich in staat voelen om zichzelf te zijn in de werkomgeving.”

Als die drie criteria voldaan zijn, voldoet men ook aan intrinsieke motivatie van hoge kwaliteit. “En dan heb je alle condities gecreëerd waarin mensen hun werk zinvol kunnen vinden,” zo concludeerde Hermina Van Coillie: “want dat is de fundamentele motiverende factor.”

Hermina Van Coillie sprak op ons event HRDesign op 31 maart en 1 april in Durbuy. (foto) Samen met Anja Van den Broeck schreef zij ‘Motiveren zonder controleren. Aan de slag met de zelfdeterminatietheorie op de werkvloer!’ (die Keure)