Privacyverklaring

Leraars digitaliseren massaal en versneld

24 augustus 2020
Tekst
Jo Cobbaut

Leerkrachten hebben enorme inspanningen gedaan om hun leerlingen te kunnen laten leren tijdens de coronaperiode. Zo liet 89% van de leerkrachten leerlingen oefenen of taken maken op een digitaal platform. Dat is meer dan het Europese gemiddelde van 87%.

Een en ander blijkt uit een Europese enquête naar de effecten van corona op het lesgeven door Sanoma Learning. Die nam begin juni, dus in volle coronatijd, een Europese enquête af bij leerkrachten basis- (BAO) en secundair onderwijs (SO). Sanoma Learning is het Finse moederhuis van leermiddelenmaker en aanbieder van digitale leerplatformen Van In. De enquête wilde de effecten van corona op het lesgeven meten.

Platformen

Het gebruik van de platformen Bingel (BAO) en Diddit (SO) is alvast geëxplodeerd tijdens corona. Op Bingel was de dagpiek qua oefeningen pre-corona 1,9M. Tijdens corona lag de dagpiek op 9,2M (+391% of bijna x 5).

Voor Diddit lag de dagpiek qua gebruikers op 13,2K. Tijdens corona lag de dagpiek op 23,6K gebruikers (+78%).

Wat gebruikte het Vlaams onderwijs?

De gebruikte technieken tijdens en voor corona verschillen uiteraard fundamenteel. De volgende cijfers betreffen de technieken die minstens één keer per week werden gebruikt:

  • 89% (93% BAO, 75% SO), dus een overweldigende meerderheid, liet leerlingen oefeningen of taken maken op een digitaal platform;
  • 77% van de bevraagde leerkrachten (77% BAO, 74% SO) gaf in de coronaperiode afstandsles aan de hele klas, tegenover 10% pre-corona;
  • 73% stuurde leermaterialen op via e-mail, tegenover 12% pre-corona (76% BAO, 64% SO);
  • 50% (53% BAO, 38% SO), nam zelf een webcast op, tegenover 4% pre-corona.

Qua tools en materialen:

  • nam 22% van de Vlaamse bevraagden (15% BAO, 38% SO) minstens één keer per week digitale testen af, tegenover 6% pre-corona (5% BAO, 11% SO).
  • Werkte 84% (91% BAO, 59% SO) minstens één keer per week met instructievideo’s, tegenover 36% pre-corona (44% BAO, 15% SO).

Moeilijker dan vroeger

De bevraging peilde ook naar hoe moeilijk of gemakkelijk de leerkrachten hun verschillende taken vonden tijdens de coronaperiode, in vergelijking met ‘normaal’. Wat leerkrachten onder meer moeilijker vonden dan normaal, was:

  • aan de hele klas lesgeven; 84% vond dit moeilijker (87% BAO, 77% SO);
  • de resultaten van de leerlingen evalueren bij digitaal gemaakte oefeningen en testen. Dit vond 72% moeilijker te evalueren (73% BAO, 70% SO);
  • testen of examens afnemen van de leerlingen. Dit vond 72% moeilijker (69% BAO, 80% SO).

En wat ging makkelijker?

Wat meer leerkrachten aangeven als makkelijk of zelfs heel makkelijk, eerder dan moeilijk of heel moeilijk (los van de groep die het noch makkelijk noch moeilijk vond), is

  • opdrachten of oefeningen toewijzen aan leerlingen (57% globaal, 57% BAO, 53% SO);
  • de communicatie met de ouders (42% globaal, 46% BAO, 32% SO) en de leerlingen (41% globaal, 40% BAO, 43% SO);
  • administratieve taken (41% globaal, 43% BAO, 33% SO).

Er werd de leerkrachten ook gevraagd hoeveel tijd leerlingen volgens hen spendeerden aan het online schoolgebeuren en aan huiswerk. 82% van de Vlaamse leerkrachten schatte in dat leerlingen daar minder tijd aan besteedden tijdens corona dan in normale tijden.

79% schatte zijn eigen tijdsbesteding voor het voorbereiden van afstandslessen hoger in dan bij het ‘normale’ lesgeven.

Een grote sprong

“Het Vlaamse onderwijs heeft een grote sprong vooruit gemaakt in het gebruik van digitale tools”, stelt Winfried Mortelmans, CEO van Van In. “De leerkrachten zijn er natuurlijk ingegooid. Het is spectaculair wat zij realiseerden.” Digitale tools combineren met het traditionele onderwijs op hun meerwaarde hebben, gaat verder dan louter online lesgeven. Leerkrachten kunnen ook digitaal:

  • oefeningen geven,
  • gepersonaliseerd laten leren,
  • automatisch differentiëren of testen,
  • het digitale inzetten tijdens de klasuren.

De Vlaamse leerkrachten zijn blijkbaar tevreden over de digitale leerplatformen

  • 89,5% van de leerkrachten geeft ze gemiddeld een score van minstens 3 op 5;
  • 69,2% geeft zelfs een 4/5 of 5/5;
  • De gemiddelde score over alle platformen heen, is 3,9/5 in het basisonderwijs, en 3,8/5 in het secundair onderwijs.

Europese resultaten in vergelijking met de Vlaamse

Ons Vlaams onderwijs loopt blijkbaar voor op het vlak van online taken of oefeningen. In Vlaanderen deed 62% van de leerkrachten dat pre-corona al, tegenover 59% gemiddeld in alle bevraagde landen. Tijdens corona deed 89% van de leerkrachten dit bij ons, tegenover 87% gemiddeld in de bevraagde landen, wat nog altijd een kleine voorsprong vormt.

“Deze corona-leerkrachtenenquête toont aan dat we pre-corona al voorop liepen in Europa – en onze voorsprong tijdens corona behouden hebben - qua digitaal oefenen,” zo concludeert Van In. De volgende stap is het digitale nog meer integreren tot echt ‘blended learning’ waar het digitale wordt ingezet om het leerproces te versterken.

Afstandsles

Qua gebruikte technieken tijdens en voor corona, werd er Europees pre-corona al door 17% van de leerkrachten afstandsles gegeven aan een hele klas. In Vlaanderen deed slechts 10% dat. Tijdens corona gaf 79% in Europa afstandsles; in Vlaanderen 77%. In Nederland valt het op dat tijdens corona maar liefst 85% afstandsles gaf aan de hele klas. Anderzijds stuurde 17% daar nog papieren taken en oefeningen met de post op, tegenover slechts 7% bij ons.

Webcasts

In Vlaanderen werden er meer webcasts opgenomen tijdens corona (50%) dan Europees (35%). Ook werden er meer leermaterialen gemaild: 73% in Vlaanderen tegenover 56% Europees. Instructievideo’s werden in Vlaanderen ook meer gebruikt dan in Europa tijdens de coronaperiode (84% tegenover 70% Europees). Pre-corona scoorden we echter met 36% slechter dan het Europese gemiddelde van 46%. We hebben hier dus een inhaalbeweging gemaakt.

Met het afnemen van digitale testen lagen we in Vlaanderen met 22% wat achter op het Europese gemiddelde van 27%. Pre-corona werd dit in Europa echter al door gemiddeld 13% van de leerkrachten toegepast, tegenover slechts 6% in Vlaanderen. Dus hier hebben we het Europese gemiddelde bijgebeend maar niet helemaal ingehaald.

Vlaamse leerkrachten schatten hun eigen werkbelasting hoger in dan Europese, en die van hun leerlingen lager dan de Europese

Vlaamse leerkrachten vonden de taaklast wel verzwaard en ervaren dat sterker dan het Europees gemiddelde. 84% van de Vlaamse leerkrachten vond het bijvoorbeeld moeilijker dan normaal om aan de hele klas les te geven, terwijl het Europees gemiddelde daar 77% was. Het evalueren van de digitale oefeningen/testen van leerlingen, vond 72% van de leerkrachten moeilijker dan normaal, terwijl dat bij 59% van de Europese leerkrachten het geval was.

Gemiddeld schatte 82% van de Vlaamse leerkrachten dat hun leerlingen minder tijd besteedden aan het online schoolgebeuren en aan huiswerk dan normaal. Op Europees vlak schatte ‘slechts’ 59% van de leerkrachten dat hun leerlingen hier minder tijd aan besteedden.

Ongeveer evenveel Europese leerkrachten (80%) als Vlaamse (79%) besteedde meer tijd aan de voorbereiding van het afstandslesgeven, tegenover voor het lesgeven pre-corona.