Privacyverklaring

Inzetten op vertrouwen voorkomt stakingen

17 augustus 2021
Tekst
Jo Cobbaut

Bedrijven waar het personeel het management niet vertrouwt en die recent door een herstructurering gingen, krijgen het meest te maken met stakingen. De sterkte van de lokale vakbond of de werking van de overlegorganen hebben geen effect op de kans op bedrijfsstakingen. Dat blijkt uit een UGent masterproef van Maxime Verlinde.

In 2019 kostten stakingsacties onze bedrijven 107 dagen (per 1000 werknemers). In andere landen wordt beduidend minder gestaakt. Een groot deel van het verschil is te verklaren door veelvuldige algemene stakingen in België. Zo waren er recent in 2016, 2019 en 2021 nog grote algemene stakingen tegen de regering of tegen de beperkende loonnorm.

Maar naast die algemene stakingen krijgen onze bedrijven ook frequenter te maken met stakingen, los van politieke agenda’s of problemen. Maxime Verlinde ging op zoek naar verklaringen, met een focus op vier factoren:

  • de sterkte van de lokale vakbond,
  • het functioneren van de bestaande overlegorganen,
  • het vertrouwen tussen werknemers en het management en
  • recente herstructureringen.

Op basis van data van de Europese Bedrijvenenquête (Eurofound) werd gekeken naar waar (en wanneer) er stakingen op bedrijfsniveau voorkomen. Promotor prof. dr. Stan De Spiegelaere verwachtte meer bedrijfsstakingen in omgevingen met

  • sterke vakbonden,
  • niet werkende overlegorganen,
  • weinig vertrouwen tussen management en personeel en
  • waar er een recente herstructurering was.

Dat bleek maar gedeeltelijk correct. De sterkte van de vakbond op bedrijfsniveau (de omvang van het ledenbestand van de lokale vakbond) blijkt geen significant effect te hebben. Ook de werking van de overlegorganen speelt nauwelijks.

Herstructureringen

Wat vooral belangrijk is, is een recente herstructurering met ontslagen. In zo’n gevallen is er een grotere kans op stakingen.

Omgekeerd, waar er een vertrouwensrelatie heerst tussen personeel en management, tekent er zich een lagere kans op stakingen af.

Open communicatie

Maxime Verlinde: “Een herstructurering met ontslagen is altijd een moeilijke periode voor ondernemingen en voedt gevoelens van onrechtvaardigheid. Bedrijfsleiders moeten juist op dit moment extra inzetten op vertrouwen. Het dan louter volgen van de letter van de wet, door bijvoorbeeld enkel de verplichte informatie over te dragen aan de vertegenwoordigers, is niet voldoende. Mogelijke manieren om vertrouwen te kweken zijn open en wederzijdse communicatie, vroege betrokkenheid van vertegenwoordigers bij bedrijfsbeslissingen en het inzetten op co-creatie van beleid rond minder omstreden thema’s zoals thuiswerk.”

Stan De Spiegelaere verwijst naar een recent geval bij AB Inbev, dat dreigde met de verhuizing van productie naar het buitenland door de vele werkonderbrekingen in Jupille. “Dit onderzoek suggereert dat dit niet de beste manier is om stakingsacties te vermijden. Vertrouwen kweek je niet met dreigementen.”

Maxime Verlinde

Bron: persbericht gebaseerd op de masterthesis van Maxime Verlinde (foto): ‘Piketteren of communiceren? Een kwantitatieve studie naar de bedrijfsspecifieke variabelen die stakingsacties op het Belgische bedrijfsniveau verklaren.