Ontdekken we in 2022 de voordelen van Covid? Vier op tien werknemers ervaren zelfs een positief effect van pandemie op werkgeluk.
Een en ander concluderen onderzoekers van Antwerp Management School (AMS), UGent en B-Tonic (dochteronderneming van Baloise Insurance) uit een zesde grootschalige enquête gehouden in november/december 2021. Ze bereikten 2.286 medewerkers en 327 werkgevers (bedrijfsleiders en hr-professionals).
Die zesde editie leerde dat er voor het eerst zoiets is als een positieve impact van de pandemie op ons professionele welbevinden. Waar in 2021 nog meer dan de helft van de respondenten aangaf dat de crisis een negatieve impact had op hun mentale gezondheid, is dat volgens de recentste resultaten nog maar 39%. Nog sterker: 1 op de 3 laat een positief effect optekenen. Welke elementen kunnen onze mentale weegschaal doen doorslaan naar de juiste kant?
“Het klopt dat een steeds groter wordende groep werknemers de pandemie en bijhorende maatregelen zoals telewerk om weet te buigen tot iets positiefs”, aldus Prof. Dr. Kathleen Vangronsvelt van AMS. De verklaring hiervoor ligt zowel bij het individu als bij de organisatie.
De bevraging legt bijvoorbeeld bloot dat werkkenmerken zoals autonomie, steun van de leidinggevende en een goede dialoog tussen werkgever en werknemer een belangrijke impact hebben op hoe men de crisis mentaal en professioneel verteert. Prof. Dr Vangronsvelt legt uit: “voelen dat respectvolle dialoog mogelijk is, geeft medewerkers een gevoel van psychologische veiligheid, wat tevredenheid en engagement ten goede komt.”
De individuele mentale weerstand is een tweede belangrijke component. “Het persoonsgebonden psychologisch kapitaal van een werknemer – veerkracht, hoop, optimisme – speelt natuurlijk ook een rol. We vermoeden dat nu de pandemie al twee jaar duurt, we allemaal langzaam onze mentale balans terugvinden. Uit onze bevraging blijkt bijvoorbeeld dat medewerkers steeds minder onzekerheid ervaren rond de negatieve effecten van de pandemie op zaken als jobzekerheid of hun loopbaanperspectieven.”
Opvallende resultaten, vergeleken met de meest recente gezondheidsenquête van Sciensano, die aangeven dat het mentale welzijn sinds het begin van de pandemie nog nooit zo slecht was. Prof. dr. Vangronsvelt geeft een mogelijke verklaring: “Het is best mogelijk dat ‘werk’ hier de cruciale factor is. Wij onderzoeken de impact van de pandemie op werknemers; Sciensano bevraagt alle volwassenen, inclusief studenten, mensen zonder job, etc. Mogelijk maakt net de inbedding van een persoon in een groter geheel (een organisatie; met collega’s, structuur, zinvolle bijdragen) een groot verschil wat betreft de impact van de crisis op het mentaal welzijn. Het is ook geweten dat vooral jong-volwassenen het mentaal erg moeilijk hebben – een groep die minimaal vertegenwoordigd is in onze bevraging.”
Maar ook op de werkvloer blijkt het niet énkel een goed-nieuws-show: 3 op de 4 werkgevers maakt zich nog steeds zorgen over het mentaal welzijn van de medewerkers. En dat is niet onterecht. Hoewel het aantal werknemers dat een negatief effect van de pandemie op het mentale welzijn ervaart, netto is afgenomen, geeft nog steeds bijna 1 op 5 (18%) aan zich mentaal niet gezond te voelen.
Ook de jobtevredenheid is er bij 1 op de 3 op achteruit gegaan. Het aanslepen van de crisis en bijhorende maatregelen speelt hier waarschijnlijk een rol. We zien dat de negatieve impact op de werkmotivatie nog steeds hoog is. Achtendertig procent van de bevraagde medewerkers vreest een negatief effect op de werkmotivatie – terwijl dit in maart 2020 nog ‘slechts’ 28% was.
Toch betekent dit niet dat we hier in België ook lijden onder “the Great Resignation” – verwijzend naar het recordaantal van miljoenen Amerikanen die in 2021 hun veilige job vaarwel wuifden. Hier ligt het genuanceerder: meer dan de helft (53%) van de bevraagde werknemers zegt meer na te denken over hun loopbaan. Dit cijfer is stabiel ten opzichte van de vorige bevragingsronde in april 2021.
Dit vertaalt zich echter niet in actief op zoek gaan naar ander werk:
Werkgevers moeten dus vooralsnog niet vrezen dat corona, samen met de huidige krapte op de arbeidsmarkt, tot een piek in verloopcijfers leidt. Prof. Dr. Ans De Vos van AMS benadrukt het belang van de resultaten: “het feit dat Belgen niet graag van job wisselen, heeft als belangrijk voordeel dat het voor werkgevers écht wel loont om te investeren in de ontwikkeling en het mentaal welzijn van mensen. De kans is heel groot dat die investering zal renderen – en mogelijk medewerkers zelfs in staat stelt om de pandemie positief te verteren”.
Voor een meerderheid van ongeveer 6 op 10 (57%) is van thuis uit werken bevorderlijk voor de werk-privé-balans (tegenover 27% negatief). “De bevraagde vrouwen staan duidelijk positiever tegenover telewerk dan de mannen”, weet professor arbeidseconomie Stijn Baert (UGent) die mee de bevraging bij werknemers analyseerde. “62% van hen vermoedt een positief effect op efficiëntie tegenover 49% van de mannen. 61% van de vrouwen vermoedt een positief effect op werk-privé-balans tegenover 51% van de mannen.” Er blijven wel aandachtspunten. Professor Baert: ““3 op 10 vreest een negatief effect op promotiekansen. 5 op 10 vreest een negatief effect op verbondenheid met de werkgever en 6 op 10 vreest een negatief effect op verbondenheid met de collega’s.”
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
