Privacyverklaring

Het kleiner geheel. Waarom beleggers en onenightstands kunnen helpen bij corona

8 september 2020
Tekst
Ralf Caers

U heeft vast ook gelezen dat er weer een vaccin tegen corona op stapel staat. Er was er al eentje van Russische makelij, maar omdat we nogal sceptisch staan tegenover alles wat van Poetin komt, is het toch vooral wachten op een Europees of Amerikaans vaccin. Toch zorgt het nu al voor interessante gesprekstof in de bubbel: zou u een vaccin nemen? En wanneer dan wel?

De coronacrisis is een mooi canvas om de typologie van Rogers uit te leggen. Rogers gaat ervan uit dat een innovatie in fases verloopt. Een nieuwigheid wordt eerst opgepikt door de innovators. Dit zijn mensen die een sterke interesse hebben in een bepaalde niche en binnen hun selecte netwerk heel snel nieuwe trends opmerken. We denken bijvoorbeeld aan mensen die de wereld afreizen voor een gadget van een tech-beurs. Ze zijn niet zo talrijk, maar wel erg belangrijk voor de innovatie. Als de innovatie bij hen aanslaat, gaat ze geleidelijk over naar de early adopters. Dat zijn mensen met veel bredere netwerken (denk maar aan influencers) die de innovatie uit het niche-segment halen. Daarna komen de early en late majority, en als laatste de laggards.

Die typologie zien we mooi terug bij de mondmaskerplicht. Enkele weken voor de lockdown zaten er bijvoorbeeld al studenten in mijn les met een mondmasker op. Zij volgden de situatie in China op de voet en namen als eersten hun voorzorgen in Europa. Dat waren toen de innovators. Wie tijdens de lockdown toch aan een mondmasker geraakte, behoorde tot de early adopters. Wie het begon te dragen toen ze door de overheid werden uitgedeeld, zat bij de early of de wat latere meerderheid. En dan waren er nog de laggards, die nog snel een mondmasker moesten kopen omdat het verplicht werd op het hele grondgebied van hun gemeente.

Mensen bewegen dus zelden in massa, zelfs niet als er een gevaarlijk virus in omloop is. De kans bestaat dus dat er geen tekort aan vaccins zal zijn, ook al bestelde België er voorlopig niet genoeg voor alle Belgen. Sommige mensen zullen meteen het spuitje halen, anderen zullen wachten tot het breder getest en goed bevonden is.

Onze opvattingen en ervaringen doen ons anders kijken naar de werkelijkheid en laten ons bijgevolg ook anders reageren. Het probleem is dus niet dat we verschillen, maar eerder dat we te weinig respect hebben voor elkaars referentiekader. Tijdens de lockdown klaagden we steen en been over mensen die toch nog samen in parken gingen brunchen. We verweten hen een acuut gebrek aan gezond verstand en omschreven hen als trage laggards die de boodschap niet begrepen. Als we er nu op terugkijken waren ze misschien even goed de innovators van de exit-strategie, die we toen nog moesten leren begrijpen.

Ik las onlangs dat beleggers vaak de grootste verdedigers van hun eigen aandelen zijn. Zodra ze aandelen gekocht hebben, spreken ze enkel nog positief over dat bedrijf en verdraaien ze slecht nieuws om het toch maar positief te laten lijken. Zij verdedigen op die manier hun eigen gelijk en rationaliseren hun beslissingen vanuit de keuzes die ze hebben gemaakt. Dan durft het natuurlijk wel eens fout gaan met de portefeuille. Met corona verliep het net zo. De risiconemers minimaliseerden veel, terwijl de extreem veilige mensen bewijs vonden in elke waarschuwing. Dat zorgde voor confrontaties tussen de groepen en frictie in de samenleving, omdat we te weinig aandacht hadden voor het referentiekader van de tegenpartij.

Denk bijvoorbeeld eens aan hoe je een onenightstand zou aanpakken. Als zij je vraagt om een condoom te gebruiken, hoeveel succes boek je dan door aan te dringen en haar een gebrek aan gezond verstand te verwijten? We boeken meer succes door aan preventief conflictmanagement te doen, waarbij we rekening houden met de wensen van de tegenpartij. Als we zelf los willen zijn, dan zijn we toch strikt bij mensen die het veiliger willen houden. Bij mensen die even los willen zijn als ons, zijn we losser. Veiligheid heeft in zo’n denkwereld een vetorecht, maar is dat echt verkeerd?

Het preventieve conflictmanagement is een mooie oplossing, omdat het alle actoren in verbinding houdt. Door veilig te zijn bij mensen die het veilig willen houden, voelen zij zich gefaciliteerd in hun voorkeur en hoeven zij niet in isolement te vluchten. Doordat het contact open blijft, zien ze ook makkelijker dat mensen losser zijn bij anderen en toch niet ziek worden, waardoor ze minder snel afglijden naar een angstproblematiek en het toegankelijker blijft om zelf ook losser te worden als men er klaar voor wordt. Want zodra we mensen wegzetten als onwetende laggards, neemt de kans natuurlijk af dat ze later nog een voorbeeld voor ons kunnen zijn.

Wees in de komende weken dus opmerkzaam voor elkaars behoeften en duw je eigen ideeën wat minder door. Blijf tegelijk kritisch over je eigen gelijk en durf je standpunten te herbekijken. Want daar ligt de echte kracht van de verbinding, en van de vooruitgang.

In ‘Het Kleiner Geheel’ fileert Ralf Caers de actualiteit en zoekt hij uit wat we van het wereldtoneel moeten onthouden om ons eigen leven en werk beter te maken. Deze week: Coronavaccins. Hij is professor HRM aan de KULeuven, gastprofessor HRM aan de Ehsal Management School en de Universiteit Hasselt en zaakvoerder van de coachingpraktijk Passiemento.