Privacyverklaring

HET KLEINER GEHEEL. Doorprikt het vaccin onze solidariteitsbubbel?

23 november 2020
Tekst
Ralf Caers

In ‘Het Kleiner Geheel’ fileert Ralf Caers de actualiteit en zoekt hij uit wat we van het wereldtoneel moeten onthouden om ons eigen leven en werk beter te maken. Deze week: het vaccin van Pfizer.

Het Amerikaanse farmabedrijf Pfizer zal zijn coronavaccin waarschijnlijk al op 11 december op de markt brengen. Het einde van de lockdown lijkt daarmee eindelijk in zicht en voor je het weet is het niet meer aan de overheid om ons te vertellen hoeveel mensen we mogen knuffelen. Hoera! Maar wat lezen we? Het vaccin zal in België niet verplicht worden.

Door de kosten van de coronacrisis met schuld te financieren, is de regering erin geslaagd om een solidariteitsbubbel te creëren. We voelen de kosten van de maatregelen niet meteen en staan daarom soepeler tegenover een lockdownbeleid dat vooral de risicogroep moet beschermen. We zouden ongetwijfeld sneller kritische vragen hebben gesteld als we elke maand effectief enkele honderden euro’s per gezinslid hadden moeten overschrijven op de rekening van de staat.

Maar die solidariteitsbubbel staat nu op springen. Verrassend veel mensen beweren immers dat ze het vaccin niet meteen zullen nemen. Dat is opmerkelijk, want de voorbije maanden leken we een blind geloof te hebben in virologen, epidemiologen en andere wetenschappers. Nu diezelfde wetenschappers razendsnel een vaccin hebben gemaakt, vragen we ons als volstrekte leken af of het niet te snel gegaan is en laten we het liever aan anderen over om voor proefkonijn te spelen. U begrijpt dat wanneer iedereen dezelfde redenering volgt, er niemand gevaccineerd zal worden en we dus nooit uit de lockdown zullen geraken.

Het toont aan dat mensen dit keer wél de rechtstreekse gevolgen van hun solidariteit ondervinden. Als je niet tot de risicogroep behoort, dan maak je nog steeds een redelijke kans om milde symptomen door te maken bij een eventuele besmetting. Voor wie dus enkel naar zichzelf kijkt, kan het inspuiten van een nieuw en razendsnel gemaakt medicijn dus erger lijken dan de ziekte. Deze mensen vaccineren zich niet en blijven daardoor een gevaar voor de risicogroep. De naald doorprikt dus ofwel het lichaam, ofwel de solidariteitsbubbel waarin men leeft.

De keuze om niet te vaccineren zal de maskers doen afvallen en een kans bieden om dieper te reflecteren over de standpunten die we de voorbije maanden hebben ingenomen. Dat is mentaal hygiënisch en kan ons toekomstige denken verbeteren. Maar niet vaccineren heeft ook een dubbel gevolg voor de risicogroep.

Ze hebben enerzijds geen andere keuze dan zich te laten vaccineren. De economie zal immers weer open gaan en de risicogroep kan enkel veilig aan die economie deelnemen als men zichzelf immuun gemaakt heeft. Anderzijds beschermt het vaccin van Pfizer ‘maar’ voor 95% en bestaat er dus een kans dat men zelfs met het vaccin toch ziek wordt. Het is hierin dat we de gevolgen zullen zien van de angstcarrousel die de virologen en de media bijna een jaar lang draaiende hebben gehouden. Kan de risicogroep nog geloven dat ze veilig zullen zijn in de post-corona-maatschappij, ondanks hun imperfecte bescherming en de vele mensen die zich niet lieten vaccineren? Als we daar geen antwoord op vinden, dan zal de lockdown voor sommigen blijven duren, zelfs met een vaccin.

Laten we de economie nu eindelijk weer flink doen draaien. Laten we terug op restaurant gaan en naar de bioscoop. Laten we onze dierbaren weer knuffelen. Allemaal zonder zorgen. Het is een kleine naald voor de mens, maar een grote sprong voor de mensheid.

Ralf Caers is professor HRM aan de KULeuven, gastprofessor HRM aan de Ehsal Management School en de Universiteit Hasselt en zaakvoerder van de coachingpraktijk Passiemento.