Privacyverklaring

Gevaar op structureel presenteïsme stijgt

28 juni 2022
Tekst
Jo Cobbaut
Beeld
securex

Tussen 2014 en 2019 verminderde het aantal werknemers die bij ziekte toch altijd werkten. Maar sedert de coronacrisis zette een andere trend in die kan leiden tot structureel presenteïsme.

Dat concludeert Securex, partner in tewerkstelling en ondernemerschap, uit een studie bij meer dan 1500 Belgische werknemers. Eén Belgische werknemer op zeven blijft systematisch doorwerken bij ziekte, in vergelijking met één werknemer op tien in 2019. Securex heeft het over structureel presenteïsme.

Presenteïsme

‘Presenteïsme’ kan gedefinieerd worden als het feit dat zieke werknemers geen ziektebriefje indienen, maar er toch voor kiezen om te gaan werken of om te telewerken. Securex stelt vast dat 45,2% van de Belgische werknemers aangaf niet ziek te zijn geweest tijdens de 12 maanden voorafgaand aan de bevraging; 54,8% van de werknemers was voor minstens een dag ziek of had een privé-ongeval. Deze laatste groep Belgische werknemers is blijven werken tijdens meer dan een derde van hun ziektedagen (37,8%) in 2021, een toename van 11,4% ten opzichte van 2019.

‘Structureel presenteïsme’, het systematisch doorwerken bij ziekte, kende een nog sterkere stijging, van 10,0% tot 14,2% van de werknemers tussen 2019 en 2021 (+41%).

Presenteïsme niet rechtstreeks het gevolg van telewerk

“De toename van telewerk omwille van het coronavirus heeft aangezet tot meer ziek doorwerken. Zieke medewerkers die telewerken hebben dan namelijk een andere omgeving waarin ze rustig en veilig kunnen werken, zonder eventueel een collega te besmetten bijvoorbeeld. De door corona toegenomen werkdruk heeft zowel het structurele presenteïsme als het risico op burn-out verhoogd. Dat is echter geen gevolg van telewerk. Werknemers die telewerken, zijn volgens ons onderzoek niet meer blootgesteld aan het risico op structureel presenteïsme en burn-out dan zij die niet telewerken,” besluit Heidi Verlinden, Research Project Manager bij Securex.

Verlinden vindt werken wanneer je ziek bent, op zich noch slecht noch goed. “Rust en werk kunnen allebei bijdragen aan een snel herstel, afhankelijk van de specifieke medische en professionele situatie. Structureel presenteïsme is echter nefast voor de gezondheid van werknemers. Ze herstellen dan vaak niet volledig, wat het risico op burn-out of andere medische problemen vergroot,” zo zegt Heidi Verlinden.

Een duidelijk verband tussen structureel presenteïsme en gezondheid

Steeds doorwerken ondanks ziekte kan zowel fysiek als mentaal nefast zijn. Uit de studie van Securex blijkt dat meer dan een derde (36,6%) van de bevraagde werknemers die blijven werken tijdens ziekte, tijdens de 12 maanden voorafgaand aan de enquête kampte met psychologische problemen zoals stress en depressie. Van wie nooit werken tijdens hun ziekte, is dat maar één op zes (16,2%).

Er is eveneens een verband voor motorische problemen, want 53,5% van wie altijd werkt bij ziekte, klaagt over spier-, gewrichts- en botproblemen (bijvoorbeeld rugpijn, nekpijn of beenbreuk). Bij wie nooit werkten tijdens ziekte, is dat maar 31% van de werknemers.

Verder geeft 54,9% van de werknemers die blijven werken bij ziekte aan dat ze lijden aan een combinatie van minstens twee soorten klachten: psychische, motorische of gastro-intestinale klachten, aandoeningen van de luchtwegen en/of andere. Bij wie nooit werken bij ziekte, lijdt slechts 19,3% aan een combinatie van minstens twee van deze klachten.

“Werkgevers kunnen voor een kader zorgen waarin werknemers zelf de goede keuze maken om al dan niet door te werken in geval van ziekte, zonder dat dit op enige manier expliciet of impliciet opgelegd wordt. Het is in het belang van de werkgever en de werknemer dat de werknemer zelf een gezonde keuze maakt,” benadrukt Elisabeth Van Steendam, Manager Wellbeing bij Securex.

Impact op de efficiëntie varieert

Werken bij ziekte weegt ook op de productiviteit. Uit de studie van Securex blijkt dat een werknemer die ziek is voor 60,6% efficiënt werkt in vergelijking met zijn efficiëntiegraad in goede gezondheid.

Van wie thuis doorwerkt bij ziekte, heeft de helft (49,2%) geen eerdere ervaring met telewerk. Zij geven aan dat hun efficiëntie omlaag ging tot 39,3%. Zij die wel al ervaring hadden met telewerk, geven aan dat ze voor 62,1% efficiënt waren tijdens hun ziek thuiswerken. Deze efficiëntiegraad is vergelijkbaar met die van ​wie bij ziekte toch blijven doorwerken op kantoor (65,9%).