Femma liet werknemers één jaar lang 30 uur werken en betaalde hen daarvoor voltijds. Wetenschappers monitorden het experiment. De vrouwenvereniging vindt het experiment alvast veelbelovend. Het laatste woord is niet gezegd, maar Femma lanceert een campagne naar bedrijven en overheden zodat iedereen zijn ‘eigen mix’ kan maken.
In 2019 startte vrouwenvereniging Femma (50.000 leden) met een experiment: gedurende 1 jaar werken de zowat 58 Femma-medewerkers in ‘het nieuwe voltijds’, met name 30 uren in plaats van 38 uur. Met behoud van loon. Om te beletten dat de werkdruk zou stijgen en opdat tegelijk dezelfde doelen behaald zouden worden, paste Femma de arbeidsorganisatie aan.
De organisatie zorgde voor vervangende tewerkstelling voor 70% van de uren die de reeds aanwezige werknemers minder werkten.
De medewerkers kregen coaching om bewust om te gaan met hun tijd, zowel thuis als op het werk.
Samen met onderzoekers van de TOR-onderzoeksgroep van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en het onderzoekscentrum Kind & Samenleving monitorde Femma de effecten van de 30-urenwerkweek op verschillende levensdomeinen:
Het onderzoek is kleinschalig en de populatie is vrijwel homogeen vrouwelijke (slechts 1 man nam deel); die zijn allen vrij hoog opgeleid. Toch levert het statistisch betekenisvolle resultaten1 op, zo schrijft Femma.
Femma investeerde voor dat alles 2,7 procent van het personeelsbudget op basis van cijfers van 2018. Het ging daarbij om bijna 149.000 euro, zo specificeert Femma. Daarnaast ging ruim 81.000 euro naar uitbesteding van taken en ruim 53.000 euro ging naar aanpassingen van lonen van deeltijdse medewerkers.
Femma bespaarde wel wat aan overuren (minder overuren waren goed voor een minderuitgave van 9.090 euro) en baaldagen (voor een 3.000 euro). Femma gaat er ook vanuit dat de overheid een stuk opbrengst geniet, dankzij de creatie van indirecte tewerkstelling en doordat werknemers van Femma geen verlofstelsels meer opnamen.
De 30-urenwerkweek zorgt alvast voor meer combinatiegemak. De combinatie van werk, zorg en vrije tijd verliep merkelijk vlotter. “Onze medewerkers ervaren minder negatieve invloeden van het werk op hun privéleven. De tevredenheid over hun combinatie stijgt beduidend,” zo schrijft Femma.
De kortere werkweek verhoogt de kwaliteit van verschillende levensdomeinen, zoals kinderzorg, huishouden en vrije tijd.
Het betere evenwicht tussen werk, zorg en vrije tijd vermindert huishoudstress en druk op de vrije tijd.
Ouders geven aan dat de band met hun kinderen erop vooruitgaat. Ook de kinderen benoemen dit. In het bijzonder betekent het nieuwe voltijds meer autonomie voor volwassenen en kinderen. Tijd hebben is een basisvoorwaarde voor autonomie, zo stelt Femma.
De 30-urenwerkweek creëert extra tijd en de Femma-medewerkers maken er hun eigen mix van. En ook al verschilt de werkelijke tijdsbesteding soms van hun wensen, toch toont de meerderheid zich tevreden over hoe ze hun extra tijd uiteindelijk invulden.
Door de ademruimte van de ouders krijgen ook de kinderen meer vat op de gezinstijd. Er is meer kans om samen een spelletje te doen, meer kans om thuis het huiswerk te maken en niet op school. Ook buitenshuis kunnen kinderen meer beslissen, bijvoorbeeld over hun tijd in de opvang.
Velen besteden extra tijd aan het huishouden, hoewel dat niet hoog op het verlanglijstje stond. Maar die extra huishoudtijd zorgt niet voor meer stress, integendeel zelfs.
Wel hebben sommigen het gevoel dat veel huishoudelijke taken op hun schouders terecht komen. Hun partners zijn immers niet minder betaald gaan werken. De ontevredenheid hierover groeit bij hen in 2019.
De daling van de algemene tijdsdruk toont aan dat de ‘drukte door het werk’ niet werd ingewisseld voor een ‘drukke agenda in de vrijgekomen tijd’. Er is meer rust.
De 30-urenwerkweek maakt werk werkbaarder en geeft meer focus. In de 36-urenwerkweek geeft de grote meerderheid van de medewerkers aan niet zeker te zijn hun werk te kunnen volhouden tot aan hun pensioen. In de 30-urenwerkweek geeft de overgrote meerderheid aan dat ze het in dit regime zien zitten om tot aan de pensioenleeftijd te werken.
Medewerkers stellen dat ze hun werk beter plannen, meer focus hebben, en eveneens meer werken in functie van de doelen van hun team. Hier speelt niet louter het effect van de 30-urenwerkweek; ze werden hierop ook gecoacht.
Tenslotte zorgt de 30-urenwerkweek ervoor dat minder medewerkers moeten schipperen tussen tijd en geld. Elk jaar nemen bij Femma medewerkers ouderschapsverlof of tijdskrediet op. Verloven die niet iedereen kan opnemen omdat ze slecht vergoed zijn. In 2019 is dit niet nodig. “Alle medewerkers hebben recht op een kwaliteitsvolle combinatie van werk, zorg en vrije tijd, ongeacht hun financiële mogelijkheden.
Bovendien betekent het nieuwe voltijds voor sommige medewerkers dat ze net méér uren gaan werken. De medewerkers met een deeltijds contract van 28 uren kregen immers de mogelijkheid om over te stappen naar het nieuwe voltijds. Vier van de zeven gaan hierop in en bouwen zo meer sociale rechten op.
De onderzoekers beseffen de beperkingen van dit onderzoek naar de impact die de 30-urenwerkweek heeft op mens, organisatie en samenleving. Maar de resultaten tonen het potentieel van de 30-urenwerkweek om werk, zorg en vrije tijd evenwichtig en kwaliteitsvol te combineren. Ze tonen dat structurele kaders sterk bepalend zijn voor onze individuele vrijheid en handelingsmogelijkheden. Nog een aantal maatschappelijke effecten verdienen zeker verder onderzoek:
Bron: webinar en essay Combinatiegemak voor iedereen
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
