De zomer is gedaan. Met de laatste drie werkmaanden van het jaar begint een traditioneel uitdagende periode voor werkgever en werknemer. Het is nu nog belangrijker om verzuim op een alternatieve en ruimdenkende manier te bekijken.
Veranderingen op het vlak van productiviteit en gedrag bij collega’s zijn vaak signalen dat het niet goed gaat. Er is al veel inkt gevloeid over hoe we met verzuim moeten omgaan en toch zijn er nog enkele elephants in the room die ik hoog op de agenda wil zetten.
We kijken vandaag vaak naar verzuim als louter een medisch probleem. Dat komt grotendeels door het ziektebriefje, de verplichte administratieve horde van verzuim. Dat attest drukt al te snel de stempel ‘100% ziek’ en verhindert een meer genuanceerd verhaal. Werknemers zijn namelijk in werkelijkheid niet altijd volledig arbeidsongeschikt en staan vaak open voor een tussenoplossing. Toch valt het gesprek stil zodra het woord ‘ziek’ valt, waardoor de relatie met de werkgever on hold komt te staan. We moeten leren net meer te praten over mogelijkheden om de werknemers (deels) inzetbaar te houden. Het medische aspect maakt uiteraard geen deel uit van die dialoog, omdat het immers niet ter discussie staat. En dan hebben we het nog niet gehad over die andere kwaal van de medicalisering van verzuim: er komen te veel medici kijken bij het verzuimtraject. Ik pleit ervoor om de rollen van de verschillende medische actoren te herdefiniëren.
Zodra we verzuim niet langer gelijkstellen met 100% afwezigheid, kunnen we afstappen van het beperkende zwart-witverhaal waarbij een werknemer ofwel als volledig ‘out’, of volledig inzetbaar bestempeld wordt. De administratieve rompslomp van het ziektebriefje zorgt er immers voor dat we vooral focussen op het uitzitten van de duur van het ziektebriefje. Dat belemmert mogelijkheden. We moeten bekijken hoe de werknemer wél nog geconnecteerd kan blijven met het werk. De veelbesproken ‘fit note’, met focus op wat de werknemer wél nog kan, is hier een mogelijke toepassing van. De basisredenering zou dus moeten zijn dat een ziektemelding altijd aanleiding is voor een gesprek over mogelijke inzetbaarheid.
Deze nieuwe manier van kijken naar verzuim moet ook op beleidsniveau gedragen worden, met meer doordachte maatregelen. Wie vandaag het werk deeltijds wil hervatten, heeft daar niet altijd financieel baat bij. Zo’n hiaat in de wetgeving staat re-integratie in de weg.
Anderzijds is het voor de werkgever ook niet per se financieel interessant om iemand deeltijds inzetbaar te maken. Dat zorgt er voor dat vele bedrijven een medewerker pas terug willen als die 100 procent inzetbaar is in de functie waarvoor hij aangenomen is.
Verzuim is en blijft een heikel thema. Begrip voor mensen die door medische klachten onmogelijk opnieuw inzetbaar zijn, moet vanzelfsprekend blijven. Voor de overige groep van verzuimgevallen staat één ding buiten kijf: zodra werknemers uitvallen, moet de voorbereiding van hun terugkeer op dag één van afwezigheid starten en geen dag later.
Bart Teuwen is verzuimexpert en directeur bij Certimed. Hij begeleidt organisaties op het vlak van ziekteverzuim. Eerder was hij hoofd bedrijfsarts, nadien directeur van het Nederlandse Encare Arbozorg.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
