“De opkomst van freelancers gebeurt onder precaire omstandigheden”

Onze flexibele arbeidsmarkt kent steeds meer freelancers tussen de vaste werknemers. Neveen Saied startte aan de Vlerick Business School een doctoraatsonderzoek over de nieuwe uitdagingen die de evolutie met zich meebrengt.

De Egyptische Neveen Saied werkte wereldwijd in projecten rond onder andere leiderschap. Ze deed ervaring op in Canada, Zwitserland, Oeganda en Irak alvorens bij Vlerick Business School in Gent een PhD te beginnen over de snelle internationale opkomst van zelfstandige medewerkers in de gig economie. Het gaat vooral om freelancers die werken met vaak korte, tijdelijke contracten. Zij zoeken flexibel werk en verwachten geen levenslange stabiele jobs meer. Organisaties kijken op hun beurt uit naar kwaliteitsvolle, maar flexibele en goedkopere oplossingen. Dat alles leidt tot een toenemend aantal freelancers en tijdelijke zelfstandigen, die hun plaats in de organisatie innemen tussen de klassieke bedienden. Die groep zou in Europa al tot veertien procent van het aantal jobs innemen.

Bekommernissen
Onder de vleugels van professor Katleen De Stobbeleir, hoofd van het Centre for Excellence in Leading Adaptive Organisations, onderzoekt Neveen Saied een aantal bekommernissen. “We stellen vast dat deze groep mensen onder precaire omstandigheden werkt. Ze hebben tijdelijke contracten zonder zekerheden. Ze krijgen weinig training en geen financiële garanties. Uit onderzoek blijkt bovendien dat voor deze gig werknemers vier criteria belangrijk zijn om succesvol te zijn en zekerheid in hun bestaan in te bouwen. Het gaat om plaats, routines, mensen en een doel. Het is belangrijk dat werkgevers deze vier aspecten kennen en er rekening mee houden.”

Aandachtspunten
Gig werknemers die zich goed voelen, hebben over het algemeen een goede werkplek uitgekozen om hun werk te doen. Voor hen is het ook van belang dat ze houvast vinden in een aantal routines, ook al kozen ze vaak voor hun functie omwille van de flexibiliteit. De connectie met betekenisvolle mensen is van belang om hun productiviteit en creativiteit op te krikken, weet Neveen Saied. Het is tot slot van belang een doel voor ogen te hebben, zodat ze weten dat ze niet zonder reden in een onstabiel statuut zijn gestapt. Het is van groot belang, weten Saied en De Stobbeleir, dat leidinggevenden aandacht hebben voor deze gevoelige punten bij hun freelancer. Zo wijst ook Katleen De Stobbeleir erop dat managers samen met hun freelancers kunnen nagaan hoe deze laatste het best zijn opdrachten – vaak voor diverse werkgevers – kan stroomlijnen. Ze pleit ervoor de gig werknemers te behandelen als partners, eerder dan als inwisselbare krachten. Ze pleit er eveneens voor om de freelancers, net als de vaste medewerkers, te coachen en feedback te bezorgen. 

Ervaring
In eerste instantie stelt Neveen Saied vast dat organisaties nog vaak niet aangepast zijn aan de specificiteiten van de zelfstandige medewerker, ook al worden ze steeds meer van deze werknemer afhankelijk. Het is een belangrijke groep, want deze medewerkers zijn flexibel, technisch onderlegd en ze werken snel. Ze doen heel snel ervaring op omdat ze op verschillende locaties werken bij diverse werkgevers. Zo ontwikkelen ze extra snel hun competenties. Toch wijst Neveen Saied op de – vaak legale – aspecten waarop gefocust moet worden. “We stellen ons vandaag nog heel wat vragen bij de sociale zekerheid en de sociale bescherming van deze profielen. Vaak zijn ze ook niet voldoende verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid of ziekte. Er moet nog heel wat gebeuren om deze medewerkers te begeleiden en om hun uitdagingen te helpen overwinnen.”