Privacyverklaring

1 op 7 werknemers is geen Belg

16 oktober 2019
Tekst
Jo Cobbaut

Vandaag heeft 1 op de 7 werknemers in België niet de Belgische nationaliteit, in Brussel zelfs 1 op 4. Maar in West-Vlaanderen dan weer maar 1 op 10. De niet-Belgen onder de arbeiders zijn dubbel zo goed vertegenwoordigd. We trekken nogal veel laaggekwalificeerde arbeiders aan. Ons arbeidsmigratiebeleid laat kansen liggen.

14,1% of 1 op de 7 van de tewerkstellingscontracten vandaag is een contract met een niet-Belgische werknemer, zo concludeert Acerta uit eigen cijfers. Het aandeel niet-Belgen op de Belgische arbeidsmarkt is de laatste 5 jaar met 13,6% toegenomen.

Aandeel Belgen vs. niet-Belgen 2014-2019 werknemers in België

1 op de 15 (6,4%) heeft een EU-nationaliteit, 1 op de 13 werknemers (7,7%) heeft een niet-EU-paspoort. Beide groepen – EU en niet-EU – zijn de voorbije 5 jaar ongeveer gelijk in grootte toegenomen, met respectievelijk 12,4% en 14,7%.

Welke nationaliteit hebben de niet-Belgische werknemers? Van de EU-nationaliteiten is dit de top-5 werknemers: Nederlanders, Roemenen, Polen, Fransen en Bulgaren.

De top-5 van de niet-EU-nationaliteiten bestaat uit Marokkanen, Turken, Congolezen, Russen en Indiërs.

Brussel (1 op 4) versus West-Vlaanderen (1 op 10)

In grootstad Brussel is het aandeel niet-Belgen bijna het dubbele van het nationale gemiddelde, met name 27,4%. Meer dan 1 op de 4 werknemers heeft er niet de Belgische nationaliteit.

In West-Vlaanderen is het percentage niet-Belgen op de arbeidsmarkt dan weer opvallend laag. Kathelijne Verboomen, Director Kenniscentrum Acerta, stelt vast dat het de werkloosheid er nochtans laag is en dat Frankrijk vlakbij is. "Dan zou je verwachten dat de Fransen daar een redelijk deel van de markt zouden aanvullen. Dat blijkt dus niet het geval te zijn. Anderzijds worden er verhoudingsgewijs veel niet-EU-onderdanen tewerkgesteld, terwijl het aandeel inwoners van vreemde origine in West-Vlaanderen zeer beperkt is.”

Actief arbeidsmigratiebeleid in België kan beter

Bekijken we de statuten in het aandeel niet-Belgen, dan blijkt dat de niet-Belgen onder de arbeiders exact dubbel zo goed vertegenwoordigd zijn als onder bedienden.
Kathelijne Verboomen: “De homologatie van beroepstitels en de taal zijn twee elementen waardoor het moeilijker kan zijn om bediendenjobs door niet-Belgen ingevuld te krijgen. Bij arbeidersjobs speelt dat minder een rol. Maar misschien zijn we in België ook niet actief genoeg bezig met economische migratie. Het SERV-akkoord ‘Iedereen aan boord’ van juni 2019, stimuleert actieve arbeidsmigratie. Over België wordt al eens gezegd dat we daarin vooralsnog te passief zijn, waardoor we eerder laag-gekwalificeerden onder de niet-Belgen vinden.”

Vrouwen versus mannen

De vrouwelijke niet-Belgen vertegenwoordigen nog een kleiner deel van de vrouwelijke werknemers in België dan de mannelijke niet-Belgen onder de mannelijke werknemers.

Een actief arbeidsmigratie- en activatiebeleid zou ook daarop impact kunnen hebben. Het aandeel vrouwen kent wel een snellere relatieve groei dan dit van de mannen.

Social profit

In de sector van de social profit is minder dan een 1 op de 10 werknemers buitenlander. 9,2% niet-Belgische hulpverleners, zorg- en verpleegkundigen enz. is flink lager dan het nationale gemiddelde van 14,1% niet-Belgen. Kathelijne Verboomen: “Nochtans is de social profit een sector waar de arbeidskrapte zich laat voelen. Maar ook hier kan de erkenning van diploma’s en de taal een hindernis zijn. En als vraagland moet je nu ook weer niet aan braindrain doen: het is geen goed idee om bijvoorbeeld verpleegkundig personeel dat in het thuisland hard nodig is, naar hier te halen.”

Ook 1 op de 10 zelfstandigen heeft een andere nationaliteit

Overigens bleek uit een eerdere analyse van de RSVZ-cijfers van 2017 dat er van de 100 zelfstandigen actief in België 11 niet-Belg zijn. Conclusie: overal in actief België kom je ondernemende buitenlanders tegen.